Δρώμενα στο Παγονέρι
Στις 5 Ιανουαρίου, στο Παγονέρι, στις 21.00 μ.μ., στο σπίτι του «Αράπη» για την προετοιμασία της μύησης.
Στο Παγονέρι, τα δρώμενα των Θεοφανείων μετά από μια ανάπαυλα ορισμένων ετών, αναβίωσαν και πάλι από το έτος 2001 και συνεχίζουν να τελούνται ανελλιπώς. Το δρώμενο διαρκεί δυο ημέρες. Την 6η και 7η Ιανουαρίου.
Η προετοιμασία αρχίζει το βράδυ της 5ης Ιανουαρίου, όπου ετοιμάζουν τις προβιές, τα κουδούνια και τις φορεσιές. Την επόμενη ημέρα το πρωί ξεκινάνε οι μεταμφιεσμένοι από το σπίτι του «Αράπη» και συναντούνε το εκκλησίασμα που επιστρέφει από τον αγιασμό των υδάτων και όλοι μαζί πηγαίνουν στην πλατεία για την τέλεση του δρώμενου.
Οι «Αράπηδες», είναι μεταμφιεσμένοι με προβιές που καλύπτουν όλο το σώμα, φέρουν μάσκα, στην μέση κρεμούν κουδούνια, ενώ στο χέρι κρατούν ξύλινα σπαθιά και στάχτη και στα πόδια φέρουν γουρουνοτσάρουχα. Ένας άντρας υποδύεται τη νύφη, την οποία προστατεύουν ως αδελφή τους οι Αράπηδες, από τυχόν επίδοξο κλέφτη. Όποιος τολμήσει να την κλέψει, θα τον συλλάβουν οι Αράπηδες και θα πρέπει να πληρώσει λύτρα. Άλλο πρόσωπο του θιάσου είναι ένας άντρας ντυμένος «Γύφτισσα», με ένα μωρό στην αγκαλιά που προσπαθεί να το πουλήσει. Όποιος το πάρει τον κυνηγούν οι Αράπηδες και αφού τον πιάσουν πρέπει να πληρώσει λύτρα.
Επίσης, αν κάποιος Αράπης ή θεατής, αρρωστήσει, υπάρχει ο «Χατλής» (γιατρός) με κεφαλοστολή από δέρμα χοίρου, ο οποίος θα σπεύσει με το «αλογάκι» του και τα γιατρικά του να τον θεραπεύσει. Το δρώμενο διαρκεί μέχρι το βράδυ, με πειράγματα, χορούς και τραγούδια υπό τους ήχους των τοπικών μουσικών οργάνων, της γκάιντας και του νταχαρέ.
Την επόμενη ημέρα, στις 7 Ιανουαρίου, οι μεταμφιεσμένοι ξανά εμφανίζονται στους δρόμους του Παγονερίου. Γυρίζουν όλα τα σπίτια του χωριού, μένοντας περισσότερο σε όσους γιορτάζουν, χορεύουν, τραγουδούν, πειράζονται και δέχονται κεράσματα από τους νοικοκυραίους.
