Εορτασμοί για τα 106 χρόνια
από την απελευθέρωση της Δράμας
Μητροπολίτης Δράμας Αγαθάγγελος: «Χαράς Ευαγγέλια!
Ελευθερία και Ελευθέρια εορτάζομεν εν τη Δράμα»
Του Θανάση Πολυμένη
ΕΙΝΑΙ 1η Ιουλίου 1913 και ο Ελληνικός Στρατός εισέρχεται απελευθερωτής στην πόλη της Δράμας και ο Μητροπολίτης Δράμας Αγαθάγγελος σημειώνει στο ημερολόγιό του: «Χαράς ευαγγέλια! Ελευθερία και Ελευθέρια εορτάζομεν από της 4 μ.μ. έν τη Δράμα. Αναπνέομεν! Ζώμεν! Κινούμεθα! Ο ελληνικός μας στρατός νικητής και τροπαιούχος εισήλθεν είς την Δράμαν. Χαρά! Αγαλλίασις, άσματα! Ελευθερία!»
Φέτος, η Δράμα, εορτάζει τα 106 χρόνια από την απελευθέρωσή της. Κάθε χρόνο, ο Δήμος Δράμας, διοργανώνει ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις τιμής και μνήμης, τα «Ελευθέρια», με τη συμμετοχή όλων σχεδόν των Πολιτιστικών Συλλόγων της πόλης.
Προς τιμήν των 100 χρόνων της απελευθέρωσης, ο Δήμος Δράμας έστησε ένα μνημείο στην περιοχή της ανάπλασης που φιλοτέχνησε ο Δραμινός γλύπτης διεθνούς φήμης κ. Παύλος Κουγιουμτζής, τη «Νίκη της Δράμας».
Η φετινή επέτειος συμπίπτει με τα 100 χρόνια από την Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού, για την οποία επίσης στήθηκε ένα ιδιαίτερα εντυπωσιακό μνημείο στην περιοχή του δημοτικού κήπου, το οποίο φιλοτέχνησε ο γλύπτης κ. Γιώργος Κικώτης, Πόντιος στην καταγωγή. Για να τιμήσει την ιστορική συνύπαρξη ο Δήμος Δράμας, στο φετινό πρόγραμμα των «Ελευθερίων 2019», ενσωμάτωσε στο εξώφυλλο του προγράμματος των εκδήλωσης, το διεθνές σήμα για τα 100 χρόνια από την Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού.
Ο εορτασμός
Οι εκδηλώσεις για τα «Ελευθερία 2019», ξεκίνησαν ήδη από την Παρασκευή 21 Ιουλίου και θα ολοκληρωθούν την Κυριακή 6 Ιουλίου 2019. Αποκορύφωμα των εκδηλώσεων, είναι ο ιδιαίτερος εορτασμός τη Δευτέρα 1 Ιουλίου, όπου η Θεία Λειτουργία ψάλεται στον Ιερό Ναό Αγίων Αναργύρων, καθώς συμπίπτει με την εορτασμό των Αγίων.
Έτσι, σύμφωνα με το πρόγραμμα, στις 08.00 θα γίνει έπαρση σημαίας στην πλατεία Ελευθερίας, ενώ στις 10.00, θα τελεστεί Δοξολογία στον Ιερό Ναό Αγίων Αναργύρων, χοροστατούντος του Μητροπολίτη Δράμας κ. Παύλος. Επετειακή ομιλία θα γίνει από εκπαιδευτικό της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Δράμας.
Στη συνέχεια, στις 11.30, επιμνημόσυνη δέση στο άγαλμα της Ελευθερίας και θα ακολουθήσει κατάθεση στεφάνων, τήρηση ενός λεπτού σιγής και Εθνικός Ύμνος. (Το υπόλοιπο πρόγραμμα της ημέρας σε άλλη σελίδα της εφημερίδας).
Το ιστορικό πλαίσιο
Ο Ελληνικός Στρατός, υπό την ηγεσία του συνταγματάρχη Νικολάου Μιχαλόπουλου Αρκαδινού, εισέρχεται απελευθερωτής στην πόλη της Δράμας, έπειτα από 529 χρόνια δουλείας, με πολλά δεινά για τον ντόπιο πληθυσμό της περιοχής, που, παρά τα όσα υπέστη, ούτε μια στιγμή δεν ξέχασε τη μεγάλη ιστορία του και απεμπόλησε την ταυτότητά του.
Ιστορικά, η απελευθέρωση της Δράμας, ανήκει στο πλαίσιο των πολεμικών επιχειρήσεων, που έλαβαν χώρα στη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων. Όπως χαρακτηριστικά σημειώνεται στο βιβλίο «Οι δραματικαί περιπέτειαι της Δράμας μέχρι της απελευθερώσεως αυτής», εκδόσεις ΠΕΛΑΣΓΟΣ των Γ. Χατζόπουλου, Β. Πασχαλίδης και Τ. Τσελεπίδη, η έναρξη του πρώτου Βαλκανικού Πολέμου, τον Σεπτέμβριο του 1912, βρίσκει την Ελλάδα σύμμαχο της Σερβίας, της Βουλγαρίας και του Μαυροβουνίου, ενώ η Δράμα, όπως και όλη η Βόρεια Ελλάδα, βρίσκεται υπό την κατοχή της Τουρκίας. Η τελευταία, «σκιά» της άλλοτε κραταιής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, κλονίζεται ήδη ισχυρά, υπό το βάρος της επικείμενης επίθεσης των συνασπισμένων λαών της Βαλκανικής, που αγωνίζονται να απελευθερώσουν τα εθνικά τους εδάφη.
Η πορεία των επιχειρήσεων, φέρνει την Ελλάδα στη Θεσσαλονίκη, ενώ η Βουλγαρία καταλαμβάνει, το Νοέμβριου του 1912, την περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και, φυσικά, τη Δράμα. Έκτοτε και επί οχτώ μήνες, η Δράμα παραμένει στα χέρια των Βουλγάρων. Είναι η περίοδος της πρώτης βουλγαρικής κατοχής.
Με την έναρξη του δεύτερου Βαλκανικού Πολέμου, στις 17 Ιουνίου 1913, οι Βούλγαρου βρίσκονται αντιμέτωποι με τους τέως συμμάχους τους, τους Έλληνες και τους Σέρβους. Η απληστία και η υπεροψία τους τούς εμποδίζει να αντιληφθούν ότι μειονεκτούν έναντι των αντιπάλων τους. Έτσι, η μία μετά την άλλη, οι ελληνικές πόλεις απελευθερώνονται.
Για τη Δράμα, η 1η Ιουλίου 1913, αποτελεί έναν από τους κορυφαίους σταθμούς στη μαρτυρική της ιστορία.
«Πήραμε την Θεσσσαλονίκη μας, τας Σέρρας τας ωραίας και την Δράμα», τραγουδούσαν σε εμβατηριακούς ρυθμούς οι Έλληνες της εποχής.
Στη Δράμα ήδη από τον Απρίλιο του 1913 έχει διακοπεί κάθε επικοινωνία με τον έξω κόσμο, ταχυδρομική ή τηλεγραφική. Οι Βούλγαροι κομιτατζήδες έχουν από καιρό δημιουργήσει κλίμα τρομοκρατίας σε βάρος των Ελλήνων της περιοχής. Όλα δείχνουν ότι οι βουλγαρικές αρχές κινούνται βάσει προδιαγεγραμμένου σχεδίου με στόχο τον εκβουλγαρισμό των κατοίκων. Παρά την καθησυχαστική συμπεριφορά του στρατιωτικού και πολιτικού διοικητή, ο ηρωικός Μητροπολίτης Δράμας Αγαθάγγελος αποκαλύπτει ένα όργιο από εκτελέσεις ανύποπτων πολιτών, συλλήψεις και κακοποιήσεις ιερέων, ατιμώσεις γυναικών, και συλήσεις ναών που μετατρέπουν τη ζωή των Ελλήνων της Δράμας σε κόλαση. Αποκορύφωμα όλων αυτών είναι η πυρπόληση του Δοξάτου και η σφαγή των κατοίκων του στις 30 Ιουνίου 1913.
Η απελευθέρωση της Δράμας κατοχυρώθηκε νομικά με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου (28 Ιουλίου 1913), με την οποία τα ελληνικά σύνορα έφτασαν ως το Νέστο και όλη η Ανατολική Μακεδονία προσαρτήθηκε στην ελληνική επικράτεια. Ο Δραμινός λαός που είχε υποστεί τα πάνδεινα μέσα στη δίνη της ιστορίας, κατόρθωσε να ενισχύσει και να χαλυβδώσει τη θέλησή του για Ελευθερία, παρά την ακριτική γεωγραφική του θέση και τη συνύπαρξη του με λαούς διαφορετικών εθνικών προελεύσεων. Με τους λαούς αυτούς ήρθε σε δημιουργική επαφή, χωρίς ποτέ να χάσει ούτε ίχνος της εθνικής του ταυτότητας. Την ελληνικότητά του όμως ο Δραμινός λαός επρόκειτο και πάλι να την πληρώσει ακριβά στα χρόνια που ακολουθούσαν, με άλλες δύο βουλγαρικές κατοχές και όχι μόνο.
