Αναβίωσε το έθιμο «Αρέτσι»
στο Μοναστηράκι Δράμας
Μια πλειοδοσία με αντικείμενα προς όφελος του Ιερού Ναού Μοναστηρακίου
ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ στο Μοναστηράκι Δράμας, αναβιώνει το «Αρέτσι». Ένα έθιμο που λαμβάνει χώρα μετά την γιορτή της Αναλήψεως. Το «Αρέτσι», αποτελείται από τρία συνδετικά στοιχεία τα οποία είναι άρρηκτα και αρμονικά δεμένα μεταξύ τους και έχουν συσσωματωθεί όπως περιγράφονται από τον Μορφωτικό Πολιτιστικό Σύλλογο Μοναστηρακίου Δράμας.
α) Εσπερινός και Αρτοκλασία στην παλιά εκκλησία του Αγίου Γεωργίου Μοναστηρακίου, που κτίστηκε το 1842, εκεί βρέθηκε και υπάρχει η παλιά εικόνα που φιλοτεχνήθηκε το 1789. (Φέτος το «Αρέτσι» έγινε στη νέα εκκλησία)
β) «ΑΡΕΤΣΙ» Είναι περσική λέξη που σημαίνει την έναρξη πλειοδοσίας εμπορεύματος: Οι πιστοί κατά την περίοδο και διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας δωρίζουν στην εκκλησία «για το καλό» και «για το Χριστό» διάφορα είδη και πράγματα χρήσιμα για ένα νοικοκυριό. Όπως εργόχειρα γυναικών, στρωσίδια, κεντητά, μαντίλες με χάντρες και πούλιες, πετσέτες με μπουλντούρα, κορδόνια χάντρινα, ρούχα και πολλά άλλα, κάποια είναι χειροποίητα ενώ άλλα μπορεί να προέρχονται από το εμπόριο.
Όλα αυτά τοποθετούνται στο ιερό της εκκλησίας όλη την περίοδο των Παθών και της Ανάστασης και την συγκεκριμένη ημέρα «πωλούνται» εκπλειστηριαζόμενα στον πλακόστρωτο πρόναο με τη διαδικασία που θέλει να εκποιούνται τα είδη αυτά για τη συγκέντρωση χρημάτων υπέρ του ταμείου της εκκλησίας.
Η εκκλησιαστική επιτροπή εκτιμά και βάζει μία αρχική τιμή για κάθε είδος. Τα παιδιά παίρνουν τα πράγματα αυτά και έτσι ξεκινούν εκστομίζοντας αρχικά τη λέξη «ΑΡΕΤΣΙ», το είδος και την τιμή.
Στη συνέχεια και καθώς εξελίσσεται η πλειοδοσία κατά τη διαδρομή τους στον πρόναο από την μία άκρη έως την άλλη, όταν ένα είδος «πιάσει» την τελική του τιμή από τα διάφορα πλειοδοτικά «κτυπήματα» και εφόσον κάνει τρεις κενές διαδρομές κατοχυρώνεται στον τελευταίο πλειοδότη.
Αυτός το παραλαμβάνει πληρώνοντας το αντίτιμο στον ταμία εκκλησιαστικό επίτροπο. Μέχρι να εξαντληθούν όλα τα είδη που είναι ο σκοπός της όλης διαδικασίας παραμένουν όλοι στον πρόναο ή πέριξ αυτού. Οι παραβρισκόμενοι /-ες όλοι/-ες θεωρούν «υποχρέωσή» τους να αγοράσουν κάτι «για το καλό» και «για την εκκλησία».
γ) Δημοτελής θυσία και «κουρμπάνι»: Παλιά οι κτηνοτρόφοι του χωριού δώριζαν για την εκκλησία ζωντανά μικρά ζώα (κατσικάκια και αρνάκια). Στα παλαιότερα χρόνια αυτά τα στόλιζαν με περίτεχνο τρόπο στα κέρατα (κορδέλες, μήλα ή άλλα φρούτα στην κεφαλή του ζώου και με αναμμένα κεριά) οδηγούνταν στον τόπο θυσίας τους στον αύλειο χώρο της εκκλησίας (έπρεπε το αίμα να χυθεί έξω από την εκκλησία) μέχρις ότου καταλήξουν στα μεγάλα καζάνια για να βράσουν και να ευλογηθούν από τον ιερέα «προς βρώσιν».
Σήμερα αυτή η διαδικασία έχει ατονήσει και παραγκωνισθεί, ως φανερή κοινοτική θυσία και έτσι ο ιερέας ευλογεί το βρασμένο κρέας στα καζάνια που ο μάγειρας με τους βοηθούς του μοιράζουν το ευλογημένο «κουρμπάνι» σε όλους (φέτος οι γυναίκες του χωριού ανέλαβαν την ευθύνη αυτή με επιτυχία). Είναι μια κοινοτική διεργασία στον κοινό τόπο λατρείας με έντονα στοιχεία τοπικής συνοχής, προσφοράς και εξιλέωσης. «Και του χρόνου γεροί και δυνατοί».
[Σημ. Οι φωτογραφίες είναι από το διαδικτυακό λογαριασμό του Μορφωτικού Πολιτιστικού Συλλόγου Μοναστηρακίου.]
