Από μαθητές του ΓΕΛ Καλαμπακίου
Η ιστορία των κατοίκων του Καλφά
από την Κωνσταντινούπολη στο Καλαμπάκι
Παρουσίαση της ιστορίας στο 2ο Μαθητικό Περιβαλλοντικό Συνέδριο στην Κωνσταντινούπολη
Του Θανάση Πολυμένη
ΜΕ ΜΙΑ ενδιαφέρουσα εργασία με θέμα την εγκατάσταση των κατοίκων του Καλφά της Κωνσταντινούπολης στο Καλαμπάκι της Δράμας, θα πάρει μέρος το Γενικό Λύκειο Καλαμπακίου, στο 2ο Μαθητικό Περιβαλλοντικό Συνέδριο στην Κωνσταντινούπολη.
Πρόκειται για ένα από τους σπουδαιότερα συνέδρια που διοργανώνει για δεύτερη χρονιά το Ζωγράφειο Λύκειο Κωνσταντινούπολης, και θα διεξαχθεί στις 27 Μαρτίου 2025.
Το ΓΕΛ Καλαμπακίου θα συμμετάσχει στο εν λόγω συνέδριο ανάμεσα σε 56 σχολεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης από όλη την Ελλάδα που επιλέχθηκαν, από το Εθνικό Εκπαιδευτικό Δίκτυο Δράσης «Κωνσταντινούπολη – Θεσσαλονίκη, Μια Εκπαιδευτική Συνύπαρξη».
Όπως μας ενημερώνει ο διευθυντής του ΓΕΛ Καλαμπακίου κ. Δημήτρης Παπαδόπουλος, αλλά και η Φιλόλογος κα. Θωμαΐδου Σαββατία, η εργασία του σχολείου έχει θέμα: «Αναζητώντας τα ίχνη των προσφύγων από τον Καλφά Κωνσταντινουπόλεως στο Καλαμπάκι Δράμας».
Από το σχολείο, συμμετέχουν 38 μαθητές της Α’ και Β’ Λυκείου, οι οποίοι και θα μεταβούν στην Πόλη για να συμμετάσχουν σε αυτή τη μοναδική εμπειρία!
Στο Εθνικό Εκπαιδευτικό Δίκτυο Δράσης «Κωνσταντινούπολη – Θεσσαλονίκη, Μια Εκπαιδευτική Συνύπαρξη – Πολίτες της Πόλης, Έλληνες της Οικουμένης» για το σχολικό έτος 2024-25 συμμετέχουν συνολικά 628 σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης από την Ελλάδα και το εξωτερικό!
Η εγκατάσταση κατοίκων του Καλφά στο Καλαμπάκι
Σύμφωνα με τα στοιχεία που μας δίνει η κα. Θωμαΐδου, η παρούσα εργασία των μαθητών του ΓΕΛ Καλαμπακίου ιχνηλατεί την εγκατάσταση των κατοίκων του Καλφά της Κωνσταντινούπολης στο Καλαμπάκι της Δράμας μέσα από αρχειακό υλικό (έγγραφα, φωτογραφίες) μαρτυρίες και βιβλιογραφικές αναφορές.
Ο «Π.Τ.» παρουσιάζει σήμερα ένα μικρό δείγμα της εργασίας, η οποία στην τελική μορφή της εμπλουτίζεται με το αρχειακό υλικό που έχει παραχωρήσει ο Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος Καλαμπακίου.
[«Καλφάς ή Κάρφας σύμφωνα με τους Βυζαντινούς, μεταγενέστερα ονομάστηκε Μαχμούτ Μπέη, ονομασία που οφείλεται σε συμπλοκή του 1912, κατά την οποία σκοτώθηκε ο αρχηγός της συμμορίας του Μαχμούτ. Πρόκειται για κωμόπολη χτισμένη αμφιθεατρικά σε ένα λόφο έξω από τα κάστρα της Πόλης σε απόσταση 18 χιλιομέτρων. Χτίστηκε από πλούσιους Έλληνες της Πόλης, όταν αυτοί το 1821 έφυγαν φοβούμενοι τις διώξεις.
Περιοχή με πολλά νερά, προσέλκυε Φαναριώτες και όχι μόνο παραθεριστές από την Πόλη.
Ο Καλφάς ανήκε στη Μητρόπολη Δέρκων Κωνσταντινουπόλεως και ήδη το 1870 υπήρχε «κοινόν σχολείον με διδάσκαλον, αντί του εξαίρετου μισθού των 3 λιρών Τουρκίας και δώρων κατά τα Χριστούγεννα και το Πάσχα, δίσκον ιδιαίτερον, όρνιθας, ωά, άρτους, μεταξωτά μανδήλια και λοιπά Δευτεριάτικα».
Οι Καλφιώτες ή Καλφακιώτες ήταν φημισμένοι αμπελοκαλλιεργητές. Τα σταφύλια τους τα περίφημα τσαούσια, ήταν περιζήτητα στις αγορές της Πόλης. Όταν αργότερα τα αμπέλια τους χτυπήθηκαν από τη φυλλοξήρα επιδόθηκαν στην καλλιέργεια κηπευτικών, με αποτέλεσμα οι μπάμιες του Καλφά να διαδεχτούν στη φήμη τα τσαούσια.
Από τους 1.030 κατοίκους του Καλφά (Νομαρχία Κωνσταντινουπόλεως, Καζάς Μακροχωρίου) μετατοπίστηκαν οι 803, από τους οποίους επέστρεψαν έως τον Μάιο του 1920 οι 400. Το χωριό δεχόταν την επίμαχη περίοδο (1914–1919) συστηματική παρενόχληση από τους Βουλγάρους. Από τα 220 σπίτια που υπήρχαν πριν το 1914 καταστράφηκαν ολικώς ή μερικώς τα 205. Δεν συμπεριελήφθη στην απογραφή του 1920, διότι η νομαρχία Κωνσταντινούπολης, στην οποία υπαγόταν, δε βρισκόταν υπό ελληνική διοίκηση. Καμία οικογένεια Καλφακιωτών, εκτός από την οικογένεια Τακέζη, δεν είχε εγκατασταθεί στο Καλαμπάκι, το οποίο γνώρισαν ως ανταλλάξιμοι μετά το 1924, παρόλο που ο Καλφακιώτης Πολύβιος Πετίνης, όπως και πολλοί άλλοι συγχωριανοί του, δεν αυτοπροσδιορίζονταν ως τέτοιοι. «Εμείς δεν ήμασταν ανταλλάξιμοι, είμαστε απ’ τα περίχωρα της Κωνσταντινούπολης».]
Η φωτογραφία παραχωρήθηκε από τον Μορφωτικό Πολιτιστικό Σύλλογο Καλαμπακίου στο σχολείο.
