112 χρόνια από την απελευθέρωση της Δράμας
«Χαράς ευαγγέλια! Ελευθερία
και Ελευθέρια εορτάζομεν!»
ΠΕΡΑΣΑΝ 112 χρόνια, από την απελευθέρωση της Δράμας την 1η Ιουλίου 1913. Μια απελευθέρωση από τον διπλό ζυγό, από τον οθωμανικό και από τον βουλγαρικό. Γιατί η Δράμα εκείνα τα χρόνια, ζούσε κάτω από μια διπλή κατοχή, όπως και όλη η περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας.
Η Δράμα, βίωσε ιδιαίτερα δύσκολες στιγμές, όπως δεν βίωσε καμιά άλλη περιοχή της χώρας, θρηνώντας χιλιάδες ανθρώπους με σφαγές και εκτελέσεις. Αν και ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος οδήγησε στην απελευθέρωση της χώρας όπως σήμερα την γνωρίζουμε, αυτό δεν σημαίνει ότι το μέλλον της Δράμας και των κατοίκων της ήταν ευοίωνο.
Μέσα σε 40 χρόνια, η Δράμα βίωσε τρεις βουλγαρικές κατοχές. Από την πρώτη κατοχή του 1912 – 1913, στη δεύτερη και πιο αφανής ιστορικά και επίσημα στην κατοχή του 1916 – 1918 και μετά στην κατοχή του 1941 και στη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Και στις τρεις κατοχές, η Δράμα και όλη η περιοχή της και ειδικά το Δοξάτο, βίωσαν κυριολεκτικά την κόλαση επί γης. Από τα πλέον απίστευτα και τραγικά περιστατικά, που πιθανόν είναι και ιδιαίτερα σπάνιο στην Ελλάδα, να έζησαν τόσες τραγωδίες τη μία μετά την άλλη.
Για τη Δράμα, η χρονιά του 1913 θα είναι πάντα μια από τις μεγαλύτερες ιστορικές στιγμές της και αποτελεί έναν από τους κορυφαίους σταθμούς της νεότερης ιστορίας της μαρτυρικής μας πόλης.
Είναι η ημέρα κατά την οποία ο Δραμινός λαός ανέπνευσε το μυρωμένο αγέρι της πιο λατρευτής θεάς, της λευτεριάς, αποτινάσσοντας τον διπλό ζυγό της σκλαβιάς, τον τουρκικό και βουλγαρικό.
Ιστορικά, η απελευθέρωση της Δράμας, ανήκει στο πλαίσιο των πολεμικών επιχειρήσεων, που έλαβαν χώρα στη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων. Η έναρξη του πρώτου Βαλκανικού Πολέμου, τον Σεπτέμβριο του 1912, βρίσκει την Ελλάδα σύμμαχο της Σερβίας, της Βουλγαρίας και του Μαυροβουνίου, ενώ η Δράμα, όπως και όλη η Βόρεια Ελλάδα, βρίσκεται υπό την κατοχή της Τουρκίας.
Η τελευταία σκιά πια της άλλοτε κραταιής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, κλονίζεται ήδη ισχυρά υπό το βάρος της επικείμενης επίθεσης των συνασπισμένων λαών της Βαλκανικής που αγωνίζονται να απελευθερώσουν τα εθνικά τους εδάφη.
Η πορεία των επιχειρήσεων φέρνει τελικά την Ελλάδα στη Θεσσαλονίκη, ενώ η Βουλγαρία καταλαμβάνει το Νοέμβριο του 1912 την περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και φυσικά τη Δράμα. Έκτοτε, και επί οχτώ μήνες η Δράμα παραμένει στα χέρια των Βουλγάρων. Είναι η περίοδος της πρώτης Βουλγαρικής κατοχής.
Με την έναρξη του δεύτερου Βαλκανικού Πολέμου, στις 17 Ιουνίου 1913, οι Βούλγαροι βρίσκονται αντιμέτωποι με τους τέως συμμάχους τους, τους Έλληνες και τους Σέρβους. Η απληστία και η υπεροψία τους, τους εμποδίζει να αντιληφθούν ότι μειονεκτούν έναντι των αντιπάλων τους. Έτσι, η μία μετά την άλλη, οι ελληνικές πόλεις απελευθερώνονται.
Για τη Δράμα, η 1η Ιουλίου 1913, αποτελεί έναν από τους κορυφαίους σταθμούς στη μαρτυρική της ιστορία. Η 1η Ιουλίου 1913, είναι η ημέρα κατά την οποία ο Δραμινός λαός είναι πλέον ελεύθερος.
«Πήραμε την Θεσσσαλονίκη μας, τας Σέρρας τας ωραίας και την Δράμα», τραγουδούσαν σε εμβατηριακούς ρυθμούς οι Έλληνες της εποχής.
Η απελευθέρωση της Δράμας κατοχυρώθηκε νομικά με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου (28 Ιουλίου 1913), με την οποία τα ελληνικά σύνορα έφτασαν ως το Νέστο και όλη η Ανατολική Μακεδονία προσαρτήθηκε στην ελληνική επικράτεια. Ο Δραμινός λαός που είχε υποστεί τα πάνδεινα μέσα στη δίνη της ιστορίας, κατόρθωσε να ενισχύσει και να χαλυβδώσει τη θέλησή του για Ελευθερία, παρά την ακριτική γεωγραφική του θέση και τη συνύπαρξη του με λαούς διαφορετικών εθνικών προελεύσεων. Με τους λαούς αυτούς ήρθε σε δημιουργική επαφή, χωρίς ποτέ να χάσει ούτε ίχνος της εθνικής του ταυτότητας. Την ελληνικότητά του όμως ο Δραμινός λαός επρόκειτο και πάλι να την πληρώσει ακριβά στα χρόνια που ακολουθούσαν, με άλλες δύο βουλγαρικές κατοχές και όχι μόνο.
Μητροπολίτης εκείνη την εποχή στη Δράμα, ήταν ο Αγαθάγγελος Κωνσταντινίδης-Μάγνης, μια από τις πλέον σημαντικές μορφές της εκκλησιαστικής ιστορίας της χώρας, ο οποίος μάλιστα υπηρέτησε και σε αρκετές επαρχίες.
Κατά την ημέρα της απελευθέρωσης της Δράμας, έγραφε στο ημερολόγιό του: «Χαράς ευαγγέλια! Ελευθερία και Ελευθέρια εορτάζομεν!»
