Στο πλαίσιο του Πακέτου εργασίας 3 του έργου BIO–INNOVATE
Διερευνήθηκαν σημαντικές πτυχές
της οικολογίας των άγριων αλόγων
στο Μενοίκιο Όρος από το 2019 έως το 2021
Στο πλαίσιο του Πακέτου εργασίας 3 του έργου BIO-INNOVATE διερευνήθηκαν σημαντικές πτυχές της οικολογίας των άγριων αλόγων στο Μενοίκιο Όρος από το 2019 έως το 2021.
Στην περιοχή διαβιεί ένα κοπάδι το οποίο αποτελείται περίπου από 80 άγρια άλογα, με χαμηλή ετήσια αναπαραγωγική επιτυχία. Οι καταγραφές για την εκτίμηση του μεγέθους του πληθυσμού τους πραγματοποιήθηκαν με τη χρήση drone και φωτοπαγίδων. Η ανάλυση βιωσιμότητας του πληθυσμού έδειξε ότι ο ρυθμός μεταβολής θα είναι αρνητικός για τα επόμενα 100 χρόνια. Παράλληλα, μελετήθηκαν οι εποχικές διατροφικές συνήθειες των αλόγων με τη μικροϊστολογική ανάλυση των κοπράνων για τη διερεύνηση πιθανών επιπτώσεων σε γεωργικές καλλιέργειες. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα άγρια άλογα προτιμούν φυτικά είδη των οικογενειών Poaceae (Festuca spp., Bromus spp.) και Fabaceae (Trifolium spp.), τα οποία είναι ανθεκτικά στη βόσκηση αλλά και υψηλής θρεπτικής αξίας, αντίστοιχα. Τα φυτικά είδη που αναγνωρίστηκαν στο διαιτολόγιο των αλόγων έχουν καταγραφεί στη χλωριδική σύνθεση των ποολίβαδων του Μενοικίου όρους. Από τις παρασιτολογικές αναλύσεις που πραγματοποιήθηκαν στα κόπρανά τους, βρέθηκαν παράσιτα παρόμοια με αυτά των οικόσιτων ζώων.
Επιπλέον, τοποθετήθηκαν δύο δορυφορικοί πομποί οι οποίοι κατέγραφαν τη θέση των αλόγων ανά μία ώρα. Ο ζωτικός χώρος των άγριων αλόγων στο Μενοίκιο Όρος υπολογίστηκε σε 2.672 εκτάρια, ενώ τα άλογα βρέθηκε ότι μπορεί να διανύουν αποστάσεις έως και 4,5 χιλιόμετρα την ημέρα αναζητώντας τροφή. Χρησιμοποιούν κυρίως τα φυσικά λιβάδια της περιοχής αλλά και περιοχές με υψηλή παραγωγικότητα σε υπέργεια βιομάζα. Το ανάγλυφο βρέθηκε να είναι βασικός περιοριστικός παράγοντας στην επιλογή ενδιαιτήματος των αλόγων, με τις απότομες κλίσεις να περιορίζουν την πρόσβαση τους σε γειτονικές περιοχές. Εντός της περιοχής ενδημίας, τα ενδιαιτήματα με υψηλή καταλληλόλητα βρέθηκε ότι καλύπτουν μόλις το 12,3% της έκτασής της, υπογραμμίζοντας την ανάγκη διατήρησης των φυσικών λιβαδιών της περιοχής. Παράλληλα, από την ανάλυση της καταλληλότητας των ενδιαιτημάτων προέκυψε ότι η περιοχή Natura 2000 περιλαμβάνει αρκετές κατάλληλες περιοχές για τα άγρια άλογα.
Στο πλαίσιο του Πακέτου εργασίας 4 του έργου BIO-INNOVATE έγινε μια προσπάθεια καταγραφής της χλωριδικής σύνθεσης και σύνδεσή της με τη λιβαδική κατάσταση των ποολίβαδων. Παράλληλα, έγινε αποτύπωση της βλάστησης και της πιθανής διάβρωσης σε χάρτες. Στη συνέχεια αξιολογήθηκε η υφιστάμενη κατάσταση των λιβαδικών τύπων της περιοχής λαμβάνοντας υπόψη την ασκούμενη βοσκοφόρτωση, τη βοσκοϊκανότητα και τη λιβαδική κατάσταση.
Από την έρευνα διαπιστώθηκε ότι τα ποολίβαδα είναι υποβαθμισμένα σε κακή κατάσταση, καθώς τα ανεπιθύμητα είδη για βόσκηση από τα άλογα αλλά και από τις αγελάδες που βόσκουν στην ίδια περιοχή για 6 μήνες αγγίζουν το 60%, ενώ υπάρχει και έντονη πύκνωση των θαμνωδών και άλλων ανεπιθύμητων ειδών. Διαπιστώθηκε, επίσης, πως στην περιοχή μελέτης τα λιβάδια είναι υποβαθμισμένα λόγω της υπερβόσκησης. Για την ανόρθωση των λιβαδικών οικοσυστημάτων της περιοχής προς όφελος της βιοποικιλότητας αλλά και της ορθολογικής τους διαχείρισης προτάθηκαν μέθοδοι για τη βελτίωση της βλάστησης (καταπολέμηση ανεπιθύμητων ειδών, σπορές) καθώς και τρόποι που θα διασφαλίζουν την εφαρμογή της βόσκησης των φυτοφάγων ζώων (άγριων αλόγων και αγροτικών) με αειφορικό τρόπο.
Περαιτέρω πληροφορίες:
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης – Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Έρευνας – Τμήμα Κτηνιατρικής
Αλέξανδρος Θεοδωρίδης – Υπεύθυνος Έργου
Τηλ: +30 2310 999953, email: alextheod@vet.auth.gr
Ιστοσελίδα Έργου: https://bioinnovate.eu/
