Στις 16, 17 και 18 Μαΐου
Εκδηλώσεις μνήμης στη Δράμα
για τα 106 χρόνια από την Γενοκτονία
των Ελλήνων του Πόντου
ΕΚΑΤΟΝ ΕΞΙ χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου και για άλλη μια φορά η Δράμα, διοργανώνει εκδηλώσεις μνήμης και τιμής για την Παρασκευή 16, το Σάββατο 17 και την Κυριακή 18 Μαΐου.
Σύμφωνα με το πρόγραμμα που έχει εκδοθεί, οι εκδηλώσεις διοργανώνονται από την Ιερά Μητρόπολη Δράμας, την Περιφέρειας Αν. Μακεδονίας – Θράκης και την Π.Ε. Δράμας, το Δήμο Δράμας και τους Ποντιακούς Συλλόγους Δράμας και θα πραγματοποιηθούν την Παρασκευή 16 Μαΐου και ώρα 20.00 στο Πνευματικό Κέντρο της Ιεράς Μητροπόλεως Δράμας “Φροντιστήριο Τραπεζούντος” και όχι στην πλατεία Ελευθερίας – όπως είχε αρχικά προγραμματιστεί – λόγω των καιρικών συνθηκών που επικρατούν στην περιοχή μας.
Το Σάββατο 17 Μαΐου 10.30 στο Α΄ Κοιμητήριο Δράμας θα τελεστεί τρισάγιο στη μνήμη του Στυλιανού Κοσμίδη (Ιστύλ Αγά).
Επίσης, την Κυριακή 18 Μαΐου και ώρα 09.00 μνημόσυνο στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Δράμας υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των 353.000 θυμάτων και στις 11.00 τρισάγιο στο Μνημείο Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού στο δημοτικό κήπο επί της οδού Πατρ. Διονυσίου.
Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με το πρόγραμμα, στις 20.00 το βράδυ της Παρασκευής στην πλατεία Ελευθερίας, κεντρικός ομιλητής θα είναι ο κ. Ιωάννης Χατζηελευθερίου, μέλος της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών, Επίτιμο μέλος στην Πανελλήνια Ένωση Ασσυρίων, Ιδρυτικό μέλος στον Σύλλογο Ελληνοαρμενικής Φιλίας. Θέμα του: «Η συνέργεια των λαών για τη Διεθνή Αναγνώριση».
Θα ακολουθήσουν τραγούδια από τη Χορωδία του Ποντιακού Πολιτιστικού Συλλόγου Μαυροβάτου «Το Καρς» και η εκδήλωση θα ολοκληρωθεί με τον Πυρρίχιο χορό «Σέρρα» και την πορεία προς το Μνημείο Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου (δημοτικός κήπος). Σε περίπτωση βροχής η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στον Πνευματικό Κέντρο της Ιεράς Μητροπόλεως Δράμας.
Το Σάββατο 17 Μαΐου και ώρα 10.30 στα Α΄ Κοιμητήρια Δράμας, θα τελεστεί τρισάγιο στη μνήμη του Στυλιανού Κοσμίδη (Ιστύλ Αγά).
Την Κυριακή 18 Μαΐου και ώρα 09.00 Αρχιερατική Θεία Λειτουργία χοροστατούντος του σεβασμιότατου Μητροπολίτη Δράμας κ. Δωρόθεου, στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Δράμας. (Μνημόσυνο περί των ψυχών αναπαύσεως 353.000 θυμάτων της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου).
Ομιλητής ο π. Κωνσταντίνος Χλιάρας, Εφημέριος Ιερού Μητροπολιτικού Ναού, Ιστορικός Msc- Υπ. Δρ. Λαογραφίας (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων).
Στις 11.00, στο Μνημείο Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου: Τρισάγιο, Απαγγελία ποιήματος από τον κ. Συμεών Αθανασιάδη, Απόδοση θρήνου και κατάθεση στεφάνων.
Τέλος, από 16 έως 18 Μαΐου, θα λειτουργεί έκθεση φωτογραφίας στην πλατεία Ελευθερίας.
Ιστορικό πλαίσιο
Η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, είναι το σφοδρό και ανελέητο κύμα σφαγών και ο μαζικός εκτοπισμός των ελληνικών πληθυσμών στην περιοχή του Πόντου και του Ασσυριακού λαού, που πραγματοποιήθηκαν από το κίνημα των Νεότουρκων, κατά την περίοδο 1914 – 1923. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν ήταν η εκτόπιση, η εξάντληση από έκθεση ή κακουχίες, τα βασανιστήρια, η πείνα και η δίψα, οι πορείες θανάτου στην έρημο και συχνότατα οι εν ψυχρώ δολοφονίες ή εκτελέσεις.
Ο αριθμός των θυμάτων έχει υπολογιστεί σε 353.000 ψυχές, αριθμός που υιοθετείται και από τις περισσότερες ξένες πηγές και ποντιακές οργανώσεις και αναφέρεται και σε επίσημες εκδηλώσεις.
Πλήθος επιζώντων εκείνα τα χρόνια κατέφυγαν στον Άνω Πόντο (στην ΕΣΣΣΔ) και μετά την Μικρασιατική Καταστροφή το 1922 στην Ελλάδα.
Η Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού, αναγνωρίστηκε από τη Βουλή των Ελλήνων το 1994 με κυβέρνηση του πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου, όπου ανακηρύχθηκε η 19η Μαΐου ως «Ημέρα Μνήμης για την Γενοκτονία των Ελλήνων στον Μικρασιατικό Πόντο».
Επίσης, το 1998 η Βουλή ψήφισε ομόφωνα την ανακήρυξη της 14ης Σεπτεμβρίου ως «ημέρα εθνικής μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το Τουρκικό Κράτος».
Πέρα από το ελληνικό κράτος ο διωγμός των Ποντίων αναγνωρίζεται επισήμως ως γενοκτονία από την Κύπρο, την Αρμενία, τη Σουηδία, ορισμένες ομοσπονδιακές δημοκρατίες της Ρωσίας, εννέα πολιτείες των ΗΠΑ (Φλόριντα, Τζώρτζια, Μασαχουσέτη, Νιου Τζέρσεϊ, Νέα Υόρκη, Πενσυλβάνια, Νότια Καρολίνα, Ρόουντ Άιλαντ και, από τις 11 Σεπτεμβρίου 2019, Καλιφόρνια, ενώ υπάρχει σαφής αναφορά – κατά κάποιο τρόπο αναγνώριση – σε γενοκτονία Ελλήνων και από την πολιτεία της Αλαμπάμα), τη Βουλή των αυστραλιανών πολιτειών της Νότιας Αυστραλίας και της Νέας Νότιας Ουαλίας, την Αυστρία (ακολουθούμενη λίγες ημέρες αργότερα από το Δήμο της Βιέννης) και την Ολλανδία. Στον Καναδά οι πόλεις Οττάβα και Τορόντο έχουν αναγνωρίσει την 19η Μαΐου ως ημέρα μνήμης της Ποντιακής γενοκτονίας.
Η Ποντιακή γενοκτονία έχει οριστεί και αναγνωριστεί από τη Διεθνή Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών (IAGS), ενώ έχει τύχει αναγνώρισης και από αρκετές διεθνείς οργανώσεις και φορείς, όπως οι Ευρωπαίοι Δημοκράτες Φοιτητές. Τέλος, ψηφίσματα της Γερουσίας των ΗΠΑ κάνουν αναφορά σε γενοκτονία κατά των Ελλήνων.
Όπως γράφει σε άρθρα του ο ιστορικός κ. Θεοφάνης Μαλκίδης, «κατά τη διάρκεια της Γενοκτονίας από την Τραπεζούντα, μέχρι την Αδριανούπολη και τη Σμύρνη, υπήρξαν μαζικές δολοφονίες, καταναγκαστικά έργα, εξοντωτικές πορείες, τάγματα εργασίας, στρατόπεδα συγκέντρωσης, βιασμοί, μεταφορά γυναικών και παιδιών από την ελληνική στην τουρκική ομάδα και μία σειρά από άλλες πράξεις, οι οποίες συνιστούν το έγκλημα της Γενοκτονίας, όπως αυτό αποτυπώνεται στη σχετική Σύμβαση του ΟΗΕ (1948). Μάλιστα ο πρώτος συστηματικός μελετητής της υπόθεσης της Γενοκτονίας, αυτός που εισήγαγε στο διεθνές λεξιλόγιο την όρο Γενοκτονία, ο διασωθέντας του Ολοκαυτώματος Ραφαήλ Λέμκιν, θεμελίωσε την πρότασή του και στη συνέχεια τη Σύμβαση, πάνω στο μαζικό έγκλημα εναντίον των Ελλήνων και των Αρμενίων».
Τον Μάιο του 2019, τοποθετήθηκε και αποκαλύφθηκε στη Δράμα, ένα από τα πλέον ιδιαίτερα και σημαντικά μνημείο για την Γενοκτονία, στο δημοτικό κήπο. Πρόκειται για το επιβλητικό μνημείο που δημιούργησε ο γλύπτης κ. Κικώτης, με χρηματοδότηση από το Δήμο Δράμας. Στο μνημείο αυτό, η αριστερή παράσταση είναι αφιερωμένη στην προσφυγιά, όπου οι Πόντιοι φεύγουν από τα πάτρια εδάφη και πίσω του η Παναγία Σουμελά, την οποία αποχαιρετούν, ενώ φαίνεται και η πορεία των Ποντίων στην προσφυγιά.
Η δεξιά παράσταση του μνημείου απεικονίζει διαφορετικές καταστάσεις. Εκεί φαίνονται χωριά και εκκλησίες που καίγονται, οι πρόσφυγες στο δρόμο ενώ εμφανίζεται ένας Πόντιος αγωνιστής σε ένα βράχο να βλέπει όλη την καταστροφή.
