Από τον Σύλλογο Ερασιτεχνικής Αστρονομίας Δράμας
Η Ελλάδα τώρα ξεκινάει
τα διαστημικά της προγράμματα
► Μιλάει στον «Π.Τ.» ο Ακαδημαϊκός κ. Στ. Κριμιζής Καθηγητής Φυσικής και Αστρονομίας
► Η Ελλάδα έχει δικούς της μικροδορυφόρους που θ’ αρχίσει να εκτοξεύει στο τέλος του χρόνου
Του Θανάση Πολυμένη
ΜΙΑ ΠΟΛΥ ωραία εκδήλωση πραγματοποίησε για άλλη μια φορά, ο Σύλλογος Ερασιτεχνικής Αστρονομίας Δράμας «Ο Πήγασος», στο Γυμνάσιο με Λ.Τ. Νικηφόρου και στην αίθουσα του αμφιθεάτρου στο Δημοτικό Σχολείο Νικηφόρου.
Καλεσμένος ήταν ο γνωστός Ακαδημαϊκός και Καθηγητής Πανεπιστημίου κ. Σταμάτης Κριμιζής, προκειμένου να μιλήσει με κεντρικό θέμα: «Στα άκρα του Ηλιακού Συστήματος: Voyager στο Γαλαξία (19778 – 2025 +), Parker Solar Probe στον Ήλιο (2028-2025+)».
Πριν από την ομιλία του κ. Κριμιζή, προηγήθηκε ξενάγηση και επίδειξη πειραμάτων στο χώρο του υπαίθριου Εργαστηρίου Φυσικής και του Πάρκου Ηλιακών Ρολογιών στον αύλειο χώρο του Γυμνασίου με Λ.Τ. Νικηφόρου, καθώς και προβολές ταινιών στο Ψηφιακό Φορητό Πλανητάριο του Συλλόγου.
Ο κ. Σταμάτης Κριμιζής, υπήρξε καθηγητής της Σχολής Φυσικής και Αστρονομίας του Πανεπιστημίου της Αιόβα και το 1968 ανέλαβε την ηγεσία της Ομάδας Διαστημικής Φυσικής και Διαστημικών Οργάνων στο Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής (Applied Physics Laboratory) του Πανεπιστημίου Johns Hopkins. Είναι μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Επίσης, έχει μια διακεκριμένη σταδιοδρομία ως εκπαιδευτικός και πρωτοπόρος ερευνητής με συμμετοχή στα σπουδαιότερα διαστημικά προγράμματα των ΗΠΑ και της NASA, αλλά και της Διεθνούς Επιστημονικής Κοινότητας. Προς τιμήν του το 1999 η Διεθνής Αστρονομική Ένωση ονόμασε με το όνομα του τον αστεροειδή 8323 Κριμιζής (προσωρινή ονομασία 1979 UH).
Με κέντρο τον ήλιο
Μιλώντας στον «Π.Τ.» για τα ταξίδια των Voyager στον Γαλαξία και του Parker Solar Probe προς τον Ήλιο σημειώνει: «Με κέντρο τον Ήλιο, έχουμε στείλει την αποστολή Parker Solar Probe που έφτασε στο πιο κοντινό σημείο στον ήλιο τα περασμένα Χριστούγεννα. Μιλάμε γι’ αυτό, για το πώς είναι δυνατόν να πάει κανείς τόσο κοντά στον ήλιο. Είκοσι πέντε φορές πιο κοντά απ’ ότι είναι η Γη.
Στη συνέχεια, αναφερόμαστε για τα διαστημόπλοια, τα Voyager 1 και Voyager 2 τα οποία έχουν φύγει πια από το ηλιακό μας σύστημα και έχουν φτάσει στο γαλαξία μας. Το Voyager 1 είναι τώρα σε μια απόσταση 25 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη και το σήμα με την ταχύτητα του φωτός από το Voyager παίρνει σχεδόν μία μέρα για να φτάσει στη Γη».
Άλλαξαν τα σχολικά βιβλία
Ερωτώμενος για το τι νέο μας έχουνε δώσει για το διάστημα αυτές οι αποστολές, ο κ. Κριμιζής σημειώνει ότι «δεν θα μας έφτανε ο χρόνος να μιλάμε γι’ αυτά».
Σημειώνει ωστόσο χαρακτηριστικά, ότι, «είναι πάρα πολλά αυτά που έχουμε μάθει. Για να καταλάβετε, τα σχολικά βιβλία έχουν ξαναγραφτεί από αυτά τα διαστημόπλοια. Η διάγνωση είναι πως, ό,τι περιμέναμε ότι θα βρίσκαμε, αποδείχθηκε λάθος. Οι επί τόπου παρατηρήσεις έχουν μεγάλη σημασία. Φανταστείτε ότι νομίζαμε πριν εκτοξευτούν τα Voyager στο διάστημα πριν από 48 χρόνια, ότι η απόσταση του συνόρου μεταξύ του ηλιακού μας συστήματος και του γαλαξία ήταν πιο λίγο από 1 δισεκατομμύριο χιλιόμετρα, ενώ ανακαλύψαμε ότι στην πραγματικότητα είναι 18,6 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα. Τεράστιες διαφορές. Δηλαδή 20 φορές πιο μακριά απ’ ότι νομίζαμε».
Όπως εξηγεί, «ακόμα τα Voyager, ανακάλυψαν ότι το φεγγάρι του Δία είναι ηφαιστειογενές και έχει ηφαίστεια δέκα φορές πιο ισχυρά από τα ηφαίστεια της Γης. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που η ανθρωπότητα κατάλαβε ότι δεν έχουμε μόνο εμείς αυτά τα φαινόμενα, υπάρχουν και σε άλλα ουράνια σώματα και διαφορετικού τύπου.
Ανακαλύψαμε επίσης την παγωμένη επιφάνεια νερού σε έναν από τους δορυφόρους του Δία, την Ευρώπη και ότι έχει έναν υπόγειο ωκεανό, στον οποίο κατά πάσα πιθανότητα υπάρχει βιολογική δραστηριότητα. Όλα αυτά ήταν ανήκουστα και δεν είχαμε ιδέα ότι υπήρχαν. Αυτά που νομίζαμε ότι υπήρχαν, αποδείχθηκαν λάθος».
Η Ελλάδα στο διάστημα
Ερωτηθείς για το ποια είναι η θέση της Ελλάδας σήμερα στο διάστημα και τι κάνουμε ως χώρα προκειμένου να μετάσχουμε σ’ αυτόν τον τομέα, σημειώνει κατ’ αρχήν, ότι «αργήσαμε πάρα πολύ ως χώρα» και τονίζει: «Έχουμε πολλούς επιστήμονες που ενδιαφέρθηκαν και είχαμε και έχουμε πάρα πολλούς επιστήμονες στην αλλοδαπή, που λαμβάνουν μέρος».
Όπως λέει χαρακτηριστικά, «το κράτος καθ’ εαυτό, δεν είχε τη διορατικότητα να καταλάβει. Υπήρχαν δυνατότητες να συμμετάσχουμε, αλλά ούτε κι αυτό το κάναμε. Αλλά τώρα το κάνουμε.
Τώρα έχουμε το Ελληνικό Κέντρο Διαστήματος που ιδρύθηκε το 2019 και προχωρούμε. Έχουμε αποκτήσει μικροδορυφόρους ελληνικής κατασκευής και ιδιοκτησίας και θα αρχίσουμε τις εκτοξεύσεις στο τέλος του χρόνου. Θα έχουμε αρκετούς δορυφόρους μέχρι το τέλος του 2026, οι οποίοι θα έχουν τη δυνατότητα να χαρτογραφούν το έδαφος, τις πυρκαγιές, τη θάλασσα, μέρα και νύχτα, τον καιρό και τις κακοκαιρίες, όλα αυτά τα οποία οι άλλες χώρες της Ευρώπης και του κόσμου τα έχουν και τα χρησιμοποιούν για να βλέπουν το περιβάλλον τους».
Σημειώνει ακόμα, ότι, «εμείς τώρα παίρνουμε μέρος σ’ αυτό και κάνουμε και το δικό μας πρόγραμμα. Ορισμένα απ’ αυτά τα κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης χρησιμοποιούνται γι’ αυτόν τον σκοπό και ελπίζω ότι αυτό το πρόγραμμα θα έχει μια διάρκεια, ώστε να είμαστε κι εμείς μέσα στην εικόνα της διαστημικής εποχής. Διότι – πολύς κόσμος δεν το ξέρει – αλλά κάθε μέρα στη δραστηριότητά μας, ερχόμαστε σε επαφή με τουλάχιστον δέκα τέτοια συστήματα.
Για παράδειγμα ο πολύς κόσμος ξέρει το GPS, την πλοήγηση. Δεν είναι μόνο αυτό! Η οικονομική δραστηριότητα στο διάστημα, κοντεύει τα 400 δισ. το χρόνο, η εμπορική. Εταιρείες, ινστιτούτα, εμπορικά προϊόντα, επικοινωνίες και άλλα πολλά. Όλα αυτά είναι η καθημερινότητά μας. Πρέπει – όχι μόνο να λαμβάνουμε μέρος – αλλά να κάνουμε και τομές στην εκπαίδευση, ώστε να εκπαιδεύουμε τους μέλλοντες πολίτες μας, στο τι εστί να ζουν σε μια εποχή του διαστήματος της ψηφιακής τεχνολογίας. Αυτό είναι πολύ βασικό και έχουμε αργήσει πολύ».
Ερωτώμενος σχετικά με τον σχεδιασμό του Έλον Μάσκ για την αποίκηση του πλανήτη Άρη, απαντάει κοφτά: «Όλα αυτά είναι ανοησίες του Μασκ!»
