Στον πολιτιστικό χώρο της ΑΜΚΕ ΚΥΚΛΩΨ

Η φωτογράφηση μιας Ελλάδας

που σήμερα δεν υπάρχει, που έχει χαθεί

Έκθεση φωτογραφίας του Αμερικανού φωτογράφου Robert McCabe

Του Θανάση Πολυμένη

ΜΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ενδιαφέρουσα έκθεση φωτογραφίας εγκαινιάστηκε το βράδυ του περασμένου Σαββάτου 10 Μαΐου, στον πολιτιστικό χώρο της ΑΜΚΕ ΚΥΚΛΩΨ (στο Μαρμάρινο Σπίτι). Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι 28 Σεπτεμβρίου και θα είναι ανοικτή Πέμπτη – Κυριακή 11.00 – 14.00.

Πρόκειται για την έκθεση φωτογραφίας του μεγάλου Αμερικανού φωτογράφου Robert McCabe, ο οποίος ναι μεν ζει στην Ελλάδα – παντρεμένος με Ελληνίδα – εδώ και 65 χρόνια, παρ’ όλα αυτά έχει φωτογραφίσει διάφορες χώρες σε όλο τον κόσμο.

Ο Robert McCabe, είναι ένας φωτογράφος, διεθνούς φήμης, και έχει φωτογραφήσει την Ελλάδα, σε εποχές που σήμερα δεν υπάρχουν. Η συγκεκριμένη φωτογραφική έκθεση, αφορά κυρίως τις Κυκλάδες της εποχής του 1950 έως και το 1980. Αυτό που αντικρίζει στις φωτογραφίες ο θεατής, είναι κάτι που σήμερα δεν υπάρχει, είναι κάτι που έχει χαθεί οριστικά.

Αν και στην ηλικία των 90 χρόνων σήμερα ο ίδιος, μπόρεσε και παραβρέθηκε στα εγκαίνια της έκθεσης, ενώ σε μια σύντομη περιήγηση που έκανε για δύο ημέρες στην περιοχή, ενθουσιάστηκε από τις ομορφιές της Δράμας, υποσχόμενος ότι κάποια μέρα θα γυρίσει ειδικά για να φωτογραφήσει. Χαρακτηριστικό είναι μάλιστα το γεγονός ότι, ενώ έχει φωτογραφήσει σχεδόν όλη την Ελλάδα, τη Δράμα και την Καβάλα δεν έτυχε να τις φωτογραφήσει.

Στην έκθεση περιλαμβάνονται συνολικά 80 φωτογραφίες, από τις οποίες οι 60 ασπρόμαυρες και οι 20 έγχρωμες. Στις φωτογραφίες παρουσιάζονται κυρίως καθημερινές στιγμές των κατοίκων των νησιών, οι οποίοι ήταν μεν φτωχοί, αλλά ζούσαν με αξιοπρέπεια και ήταν γεμάτοι με πάθος για επιβίωση. Ουσιαστικά, ο φωτογραφικός φακός του κ. McCabe διατήρησε εικόνες των νησιών από εποχές που αυτονόητα τη σημερινή εποχή αγαθά όπως είναι ο ηλεκτρισμός, το τρεχούμενο νερό και η τηλεφωνία, δεν υπήρχαν. Αξίζει να σημειωθεί ότι την προσφορά του στη χώρα, ο κ. McCabe έγινε τιμητικά Έλληνας πολίτης.

Την παρουσίαση της έκθεσης, έκανε το στέλεχος της ΑΜΚΕ ΚΥΚΛΩΨ και συγγραφέας – φωτογράφος κ. Κυριάκος Συφιλτζόγλου, καθώς και η δημοσιογράφος της εφημερίδας «Καθημερινή» κα. Μαργαρίτα Πουρνάρα, η οποία στο παρελθόν έχει παρουσιάσει και άλλες εκδηλώσεις της ΑΜΚΕ ΚΥΚΛΩΨ στη Δράμα.

Από αρ. ο κ. Συφιλτζόγλου στέλεχος της ΑΜΚΕ ΚΥΚΛΩΨ, η  δημοσιογράφος κα. Πουρνάρα, η κόρη του κ. Robert McCabe, ο τιμώμενος φωτογράφος κ. McCabe, πίσω ο κ. Δεμερτζής διευθυντής της ΑΜΚΕ ΚΥΚΛΩΨ και ο κ. Βιδάκης στέλεχος της ΑΜΚΕ ΚΥΚΛΩΨ.

Συφιλτζόγλου: Ταύτισε τη ζωή του με την Ελλάδα

Μιλώντας στον «Π.Τ.» ο κ. Συφιλτζόγλου, τόνισε ότι ο κ. McCabe, «είναι ένας πολύ σημαντικός Αμερικανός φωτογράφος, που έχει ταυτίσει τη ζωή και το έργο του κατ’ εξοχήν με την Ελλάδα, καθώς πάνω από 65 χρόνια φωτογραφίζει κυρίως το Αιγαίο και όχι μόνο. Κατάφερε ουσιαστικά να σώσει ένα χαμένο παράδεισο, κυρίως με το Αιγαίο που εμείς φιλοξενούμε, μια αυθεντικότητα που πλέον με τον τουρισμό σήμερα και με άλλα, έχει αλλοιωθεί».

Όπως σημείωσε, «είναι ένας άνθρωπος που γενικά προώθησε τον ελληνικό πολιτισμό, πολύ γνωστός φιλέλληνας, μέχρι που τιμητικά απέκτησε και την ελληνική ιθαγένεια πριν από πέντε χρόνια. Με πάρα πολλά λευκώματα που αφορούν την Ελλάδα και με μεγάλη συμβολή σε ό,τι αφορά σε Βιβλιοθήκες, Ιδρύματα και Αρχαιολογική Υπηρεσία».

Ερωτώμενος σχετικά από τον «Π.Τ.», απάντησε ότι «τα θέματά του έχουν να κάνουν με τους ανθρώπους στα νησιά μας, την καθημερινή ζωή τους, το μόχθο πάντα σε σχέση με τη θάλασσα, υπάρχουν λευκώματα όπως το καταμεσήμερο στις Μυκήνες που έχει καλλιτεχνικό και αρχαιολογικό ενδιαφέρον, αλλά κυρίως τα πρόσωπα που μπορεί να ήταν  από τις στιγμές της δουλειάς και το μόχθο της εργασίας, μέχρι πανηγύρια, γάμους, που πραγματικά εκεί μας έχει δώσει απίστευτα αυθεντικά πλάνα, με χαρούμενα πρόσωπα και με μια γνησιότητα».

Όπως επισημαίνει μάλιστα, «πέρα από αυτή την ίδια τη νοσταλγία του αυθεντικού, υπάρχει και ένα άλλο κομμάτι, το αισθητικό. Το καδράρισμα, οι γραμμές, οι γωνίες λήψης, το φως, οι σκιές, οι προοπτικές, οι γεωμετρίες στις φωτογραφίες του, ξεπερνούν την έννοια του άρτιου, ξεπερνούν την έννοια της αισθητικής απόλαυσης και αγγίζουν τον στοχασμό».

Πουρνάρα: Η Ελλάδα στην πιο αγνή της μορφή

Σε δηλώσεις της στον «Π.Τ.», η κα. Πουρνάρα σημειώνει: «Είναι πολύ ευτυχής συγκυρία, ότι δύο άνθρωποι που έχουν την ίδια ηλικία, ο κ. Άρης Θεοδωρίδης γεννημένος τον Ιούλιο του 1934, φιλοξενεί τον κ. Robert McCabe γεννημένο τον Ιούνιο του 1934.

Δύο άνθρωποι συνομήλικοι συναντιούνται μέσα από μια έκθεση, ένας φωτογράφος και ένας ευεργέτης μιας πόλης, και είναι για εμένα πολύ συγκινητικό και θέλω να το πω. Ότι ενώ ο Robert McCabe από το 1954 που ήρθε στην Ελλάδα σε ηλικία 20 χρόνων έχει γυρίσει κάθε γωνιά του ελληνισμού κυριολεκτικά, αλλά είχε αφήσει απ’ έξω την περιοχή της Καβάλας και της Δράμας. Ήδη από χθες που ήρθε και έχει κάνει μια περιήγηση στα βουνά της Δράμας έχει ενθουσιαστεί, γνωρίζει τη Δράμα τελευταία, αλλά νομίζω ότι θα την αγαπήσει με την ίδια δύναμη και τον ίδιο ενθουσιασμό που αγάπησε και τα άλλα μέρη της πατρίδας».

Όπως σημειώνει η κα. Πουρνάρα, «τώρα, γιατί έχει μια σημασία για τους Δραμινούς να έρθουν να δουν αυτήν την έκθεση; Ο Robert McCabe πρόλαβε την Ελλάδα στην πιο αγνή της μορφή, δηλαδή, όταν πήγε στη Σαντορίνη στα μέσα της δεκαετίας του 1950, δεν υπήρχε καν η έννοια του τουρισμού. Όλο το νησί είχε 6 τουρίστες. Οπότε, είδε την πατρίδα μας να αλλάζει, να αλλάζει δραματικά, το ελληνικό τοπίο να αλλάζει δραματικά και οι φωτογραφίες που θα δουν οι Δραμινοί σ’ αυτή την έκθεση, τεκμηριώνουν τις αλλαγές.

Αν το δει κάποιος με το ποτήρι μισοάδειο, θα πει ότι χάσαμε ένα πολύ μεγάλο μέρος της αγνότητας που είχε κάποτε η Ελλάδα και ως προς τη φιλοξενία και ως προς το τι ήταν δομημένο, τι δεν ήταν δομημένο κτλ».

Τονίζει ακόμα η ίδια, ότι, «αν ρωτήσει κανείς τον ίδιο τον Robert McCabe, θεωρεί ότι γνώρισε μια φτωχή χώρα με πολύ αξιοπρεπής κατοίκους που πάλευαν και ήταν άνθρωποι του μόχθου και ότι μέσα σ’ αυτά τα χρόνια, η Ελλάδα, ναι μεν έχασε κάτι, αλλά κέρδισε κάτι άλλο, που λέγεται ευμάρεια, κοινωνική ένταξη, συμπερίληψη και όλα αυτά τα πράγματα δεν μπορείς να τα βάλεις στο ίδιο σύνολο, στο ίδιο πηλίκο.

Οπότε, νομίζω ότι είναι μια έκθεση που θα ταξιδέψει τους Δραμινούς σε μια εποχή και σε ένα χώρο που λέγεται Ελλάδα και που είναι του 1950, του 1960, του 1970 και του 1980 και πιστεύω ότι είναι πάρα πολύ ωραίο το γεγονός ότι θα γνωρίσουν από κοντά, έναν από τους σπουδαιότερους εν ζωή φωτογράφους παγκοσμίως».

Robert McCabe: Πρώτη φορά στη Δράμα

Σε δηλώσεις του στον «Π.Τ.» ο κ. Robert McCabe, τόνισε μεταξύ άλλων: «Είχαμε μια υπέροχη περιοδεία στην περιοχή με τον Κώστα Βιδάκη. Έρχομαι στην Ελλάδα για 70 χρόνια. Ποτέ δεν είχα επισκεφτεί τη Δράμα κατά το παρελθόν. Έχω πάει από την Κέρκυρα και τη Ζάκυνθο μέχρι το Καστελόριζο και από τα νησιά νότια της Κρήτης μέχρι την Ήπειρο, αλλά ποτέ δεν είχα βρεθεί στη Δράμα. Είμαι πολύ χαρούμενος για την επίσκεψη μου και είμαι βέβαιος ότι θα ξανάρθω σύντομα και συχνά. Είμαι ευγνώμων προς τον Κώστα Βιδάκη που διοργάνωσε αυτή την τόσο όμορφη έκθεση. Πιστεύω ότι είναι μια από τις πιο επαγγελματικά στημένες εκθέσεις που έχουν γίνει με έργα μου. Είμαι πανευτυχής για αυτό».