Μιλάει στον «Π.Τ.» ο καθηγητής Φυσικής του ΑΠΘ κ. Χρ. Ελευθεριάδης
«Η Φυσική μπορεί να μας προσφέρει
λίγη ταπεινοσύνη για να σεβαστούμε
τον κόσμο στον οποίο ζούμε»
Η Φυσική στο CERN μας έχει δώσει σπουδαίες ανακαλύψεις
Του Θανάση Πολυμένη
ΜΙΑ ΠΟΛΥ ενδιαφέρουσα ομιλία πραγματοποίησε το βράδυ του Σαββάτου 17 Μαΐου στο Νικηφόρο, ο Δραμινός στην καταγωγή καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Χρήστος Ελευθεριάδης.
Η ομιλία του, έγινε στην αίθουσα Λόγου και Τέχνης στο χώρο του Δημοτικού Σχολείου Νικηφόρου, στο πλαίσιο της βράβευσης του 1ου Πανελλήνιου Μαθητικού Διαγωνισμού «Πειραματίζομαι, δημιουργώ, δρω ως ενεργός πολίτης», στο Γυμνάσιο με Λ.Τ. Νικηφόρου. Το θέμα της ομιλίας του κ. Ελευθεριάδη ήταν: «Φυσική στοιχειωδών σωματιδίων και κοσμολογία: Η Φυσική στο CERN».
Ο «Π.Τ.» βρέθηκε στην εκδήλωση και συνομίλησε με τον κ. Ελευθεριάδη, ο οποίος σημείωσε ότι το θέμα του αναφέρεται γενικότερα στη γέννηση του σύμπαντος και εξήγησε σχετικά με τις ανακαλύψεις που έχουν γίνει στο CERN: «Η Φυσική που γίνεται στο CERN, είναι η Φυσική της δομής του κόσμου, στο επίπεδο του στοιχειώδους, στο πολύ μικρό. Δηλαδή, η ύλη που βλέπουμε γύρω μας – αν πάμε όλο και πιο βαθιά – θα φτάσουμε στα στοιχειώδη σωματίδια, σ’ αυτά που δεν έχουν εσωτερική δομή, δεν αποτελούνται από κάτι άλλο. Τουλάχιστον απ’ όσα ξέρουμε μέχρι σήμερα. Αυτή η Φυσική είναι που γίνεται στο CERN. Όχι μόνο αυτό, αλλά και οι δυνάμεις οι οποίες υπάρχουν μεταξύ των διαφόρων σωματιδίων, πώς λειτουργούν, πώς επηρεάζουν τη δομή του κόσμου και πώς τελικά από αυτά τα στοιχειώδη σωματίδια φτιάχνουμε άτομα, πυρήνες, μόρια και μετά την μακροσκοπική, οργανική, αλλά και την έμβια ύλη, η οποία έχει φτάσει στο σημείο να σκέφτεται και να προσπαθεί να καταλάβει πως είναι φτιαγμένος ο κόσμος. Όλα αυτά, είναι φτιαγμένα από την ύλη. Ξεκινάς από τα στοιχειώδη για να φτάσεις μέχρι τα πιο σύνθετα που υπάρχουν γύρω μας».
Όπως λέει, «για τα πραγματικά στοιχειώδη υπάρχει ένα ερώτημα, με την έννοια ότι μπορεί να υπάρχει κάτι πιο βαθιά μέσα, που να μην είμαστε σε θέση να το δούμε σήμερα. Από το σημείο αυτό και πέρα, που σήμερα δεν έχουμε την πειραματική δυνατότητα, μόνο θεωρίες μπορούμε να κάνουμε. Κι αυτή η Φυσική, συνδέεται λίγο-πολύ με την Κοσμολογία, το πώς δηλαδή έχει γεννηθεί το σύμπαν, πώς εξελίχθηκε και πώς έφτασε στο σήμερα».
Τεχνολογία και ταπεινοσύνη το αποτέλεσμα!
Ερωτώμενος αν όλα αυτά θα μπορούσαν να μας δώσουν στοιχεία, σκέψεις και άλλα για την καθημερινότητά μας, να αντιμετωπίσουμε διάφορες καταστάσεις αλλά και τι μπορεί να μας προσφέρει, ο κ. Ελευθεριάδης απαντά: «Αυτό που μπορεί να μας προσφέρει είναι λίγη ταπεινοσύνη, για να σεβαστούμε τον κόσμο στον οποίο ζούμε και τον προσέχουμε, γιατί ο πλανήτης είναι ένας και δεν υπάρχει άλλος. Αυτή είναι η φιλοσοφική πλευρά».
Συνεχίζοντας, μας λέει ότι, «η άλλη πλευρά είναι ότι, για να κάνεις μια τόσο προχωρημένη Φυσική, με περισσότερες απαιτήσεις, είσαι αναγκασμένος να αναπτύξεις τεχνολογία, η οποία είναι πολύ προχωρημένη. Μ’ αυτή την τεχνολογία θα πρέπει να καλύψεις την Εφαρμοσμένη Φυσική για να ανακαλύψεις κάτι συγκεκριμένο, κάτι που θα το δώσεις αμέσως στην κοινωνία για να λειτουργήσει. Με τη βασική Φυσική ανακαλύπτεις πράγματα, για τα οποία αναρωτιέσαι σε τι χρειάζονται. Όμως για να κάνεις αυτή τη Φυσική, χρειάζεται να ανακαλύψεις τεχνολογία, η οποία τελικά θα επιστρέψει στην κοινωνία και θα προσφέρει πολλά».
Στο σημείο αυτό, εξηγεί: «Για παράδειγμα σήμερα, η μεγαλύτερη βιομηχανία είναι το internet. Εκατομμύρια άνθρωποι δουλεύουν με το internet. Αυτό ανακαλύφθηκε στο CERN και δόθηκε στην κοινωνία. Επίσης, τεχνολογίες όπως η τομογραφία ποζιτρονίων, με την οποία ανακαλύφθηκαν τα πλέον προχωρημένα εργαλεία στο CERN. Διαγνωστικά εργαλεία σημαντικά για την ιατρική. Επίσης, οι οθόνες αφής, κι αυτές ανακαλύφθηκαν στο CERN. Ποιος φαντάζονταν πριν από χρόνια τις οθόνες αφής; Κάνεις τεχνολογία η οποία επιστρέφει στη κοινωνία, η οποία πάντα είναι κερδισμένη. Για να πω ένα πιο απτό παράδειγμα, όταν ανακαλύφθηκε το ηλεκτρόνιο, οι μεγάλοι της Φυσικής είπαν ότι ήταν μια ενδιαφέρουσα ανακάλυψη, αλλά ότι στην κοινωνία δεν είχε καμιά επίδραση. Σήμερα όμως, όλος ο τεχνολογικός εξοπλισμός μας, είναι η γνώση μας για το ηλεκτρόνιο, τα ηλεκτρονικά, οι υπολογιστές, όλοι οι αυτοματισμοί γύρω μας, τα πάντα, πατάνε στις γνώσεις μας για το ηλεκτρόνιο».
Η μέση τιμή προς την καλή πλευρά!
Αναφερόμενος στην ταπεινότητα για την οποία μίλησε ο κ. Ελευθερίας, ρωτήσαμε αν ο ίδιος πιστεύει ότι η ανθρωπότητα κάποια μέρα θα την πετύχει, τουλάχιστον σε μεγάλο βαθμό και απάντησε: «Όπου υπάρχει πλήθος, υπάρχει κατανομή. Σε μια κατανομή, με οποιοδήποτε κριτήριο, θα έχετε ανθρώπους που είναι στη μέση τιμή, ανθρώπους ιδιαίτερα καλούς σ’ αυτό το κριτήριο και κάποιους που είναι κακοί. Όποιο κριτήριο και αν βάλετε, θα πάρετε μια κατανομή. Σημασία έχει η μέση τιμή, να μετακινείται προς την καλή κατεύθυνση. Ότι πάντα θα υπάρχουν δυσλειτουργίες και οι ανάποδοι – αυτοί που δεν κοιτούν το καλό της κοινωνίας, αλλά πατάνε πάνω στην κοινωνία για το προσωπικό τους συμφέρον, αυτό είναι μια πραγματικότητα που η ανθρωπότητα τη βίωνε πάντα και συνεχίζει να τη βιώνει. Σημασία έχει, τη μέση τιμή να την μετατοπίζουμε προς το καλύτερο. Αυτό είναι το εφικτό θα έλεγα».
