Η νέα ποιητική συλλογή
του Άγγελου Πάσκου «Κάθετες Γραμμές»
Ιακωβία-Βίκη Βαμβάκου-Μεϊμάρογλου : «Η ποίησή του μάς αποδεσμεύει από τον καταναγκασμό του λογικού ειρμού του λόγου»
Του Θανάση Πολυμένη
ΜΕ ΜΙΑ νέα έκδοση συνεχίζει τη διαδρομή του στην ποίηση, ο Δραμινός Άγγελος Πάσκος. Τίτλος της νέας ποιητικής του συλλογής, «Κάθετες Γραμμές», από τις εκδόσεις ΔΙΑΝΟΙΑ. Πρόκειται για καλαίσθητη έκδοση 480 σελίδων, γεμάτη με ποιήματα, μιας και ο Άγγελος Πάσκος είναι πολυγραφότατος.
Το εξώφυλλο της έκδοσης περιλαμβάνει μια ωραία φωτογραφία του Χρήστου Σαμαρά και το οπισθόφυλλο μια φωτογραφία της Βάσως Τζιβόγλου, καθότι ο Άγγ. Πάσκος, είναι και λάτρης της φωτογραφίας, της φύσης, της θάλασσας, αλλά και μαραθωνοδρόμος.
Ποια είναι η αφετηρία για ν’ αρχίσει να γράφει κάποιος ποιήματα; Προφανώς εμφορείται από μια εσωτερική ανάγκη. Και πότε γεννιέται αυτή η ανάγκη; Από ένα ερέθισμα της στιγμής, από μια σπίθα που θ’ ανάψει τη φωτιά και θα κορώσει την ψυχή και όλα γύρω. Και το θέμα είναι ότι αυτή η σπίθα, αυτή η φωτιά, δεν καταλαγιάζει όσα χρόνια κι αν περάσουν.
Από εκεί και πέρα, όταν φτάνεις να εκδίδεις πλέον, πάει να πει ότι έχεις συνειδητοποιήσει σε ποιο στάδιο βρίσκεται. Και βέβαια, πάντα φαίνεται ποιος είναι αυτός που συνεχίζει και ποιος είναι αυτός που δεν έχει να δώσει, αν και στις μέρες μας η έκδοση είναι μια ιδιαιτέρως σοβαρή κατάσταση που κοστίζει αρκετά!
Πέρα όμως απ’ αυτό, από την ώρα που ένα ποίημα είναι έτοιμο να δει το φως της δημοσιότητας, εκεί τελειώνει για τον ποιητή και γίνεται δημόσιο, ανήκει στους αναγνώστες και κανείς δεν μπορεί να κάνει τίποτα γι’ αυτό. Κι εδώ συναντάμε την ποίηση του Άγγελου, η οποία είναι τόσο δημόσια, ανήκει εξ ολοκλήρου στους αναγνώστες του, ανήκει εξ ολοκλήρου στον κόσμο.
Γιατί, ναι μεν μπορεί να ξεκινάς να γράφεις από μια εσωτερική ανάγκη, για τον εαυτό σου, ενώ ο Πάσκος γράφει από τους άλλους και για τους άλλους. Κα αυτό μπορεί κανείς να το δεις σε πολλούς στίχους του, όπως για παράδειγμα στο «Είμαι απέναντί σου»: [Είμαι απέναντί σου. / Είμαι δίπλα σου. / Είμαι πολύ κοντά σου, / αλλά και τόσο μακριά σου.]
Τη συγκεκριμένη έκδοση «Κάθετες Γραμμές», προλογίζει η κα. Ιακωβία-Βίκη Βαμβάκου-Μεϊμάρογλου, Εκπαιδευτικός, η οποία ξεκινάει με αυτό που είναι η βασική εικόνα της συλλογής: [Για όλα λυπάμαι, / από την αρχή / μέχρι το τέλος / λυπάμαι για το καταφύγιο της σκέψης μου, / της ανάστασής μου] και σημειώνει:
«Διαβάζοντας τα ποιήματα του Άγγελου, αισθάνεσαι αρχικά το πάθος του ποιητή που ξεκινώντας μια ψυχολογική διαδρομή απροσδιόριστη αρχικά από εμάς, αλλά πιθανόν και από τον ίδιο τον ποιητή – αφετηρία που πηγάζει από η ανάγκη σαν πάθος – βαδίζοντας ανάμεσα από μια έντεχνη ασάφεια, καταλήγει μέσα μας σε μια ξεκάθαρη εμπειρία».
Όπως σημειώνει η ίδια, «ο Άγγελος μοιάζει όχι μόνο να γράφει αλλά και να σκέφτεται με λόγο έμμετρο, λόγο “εν τη γενέσει” του ποιητικό, ρυθμικό, αφαιρετικό, διαχρονικό και ταυτόχρονα άχρονο…
Η ποίησή του μάς αποδεσμεύει από τον καταναγκασμό του λογικού ειρμού του λόγου για να μας εισάγει στη δική της ποιητική οντότητα. Με ποιήματα “αυστηρώς προσωπικά” χωρίς καμία πρόθεση να υποδείξουν, να επιβάλλουν, να κρίνουν, γραμμένα μόνο για έναν προορισμό αξιών μιας αυθεντικής ζωής ανάμεσα σε έννοιας όπου το γήινο με το μεταφυσικό, χέρι-χέρι πορεύονται με όχημα την ελευθερία λόγου και σκέψης».
Ιδιαίτερα μάλιστα επισημαίνει η κα. Βαμβάκου-Μεϊμάρογλου, «το κάθε ποίημα μέσα από χαραμάδες εννοιών και περιγραφών που τέμνονται, απομακρύνονται, αλληλοσυγκρούονται, επιτρέπει να αναδυθούμε εμείς, ούτως ώστε να γίνει και δικός μας προορισμός, και δική μας εσωτερική εμπειρία».
Χαρακτηριστικοί μερικοί στίχοι: [Κάθε βράδυ όλα αλλάζουν. / Κι εγώ δεν ψάχνω το γιατί, / αυτή τη σφαλερή ματιά / που κάνει τα πράγματα διπλά / τριπλά και τρίδιπλα.]
«Ταυτόχρονα ανάμεσα στην αοριστία του χρόνου και της πιθανότητας, παρέχει στον αναγνώστη τη δυνατότητα που είναι το δώρο κάθε πραγματικής τέχνης, να γεννήσει το δικό του ερώτημα και να δώσει τη μόνη ορθή απάντηση, αυτή που πηγάζει από μέσα του. Γιατί η τέχνη της ποίησης μετατρέπει τον απλό αναγνώστη σε συμμέτοχο, όχι σε συνοδό, για να ταξιδέψουν μαζί ο καθένας με τα δικά του εφόδια προς έναν προορισμό που λυτρώνει και τους δύο».
Ιδιαίτερα χαρακτηριστικοί οι πρώτοι στίχοι από το πρώτο ποίημα της συλλογής με τίτλο: «Ανθρωπάκια»: [Ανθρωπάκια περνάνε με ένα μάτσο χαρτιά, / φύλλα γεμάτα σφραγίδες, / και καταδικαστικές αποφάσεις.]
Σε ένα άλλο με τίτλο, «Είμαι απέναντί σου», γράφει: [Και όποιος είναι να με προδώσει, / ας με προδώσει να τελειώνουμε. / Άλλωστε με αυτή τη λέξη ακόμη έχω νταλαβέρια. / Πάντα μου άρεσε να κρύβομαι πίσω από την πόρτα την ξύλινη, / δίπλα στη σκούπα την ψάθινη, / που ώρες – ώρες άνοιγε φτερά και πετούσε.] Οι συμβολισμοί, η καθημερινότητα και η μαγεία δίπλα-δίπλα, για να δημιουργήσουν μιαν αντίφαση του εαυτού με την πραγματικότητα και του εσώτερου εαυτού.
Ένα από τα ποιήματα που μου άρεσαν – έχει και αρκετά άλλα τέτοια – το: «Όλο το βράδυ έριχνε στάλες»: [Όλο το βράδυ έριχνε στάλες, / όπως αυτός ρίχνει τις στάλες στο κενό / ή μες τη νύχτα, / ή όπως ένα κεραμίδι στην άκρη, / στάζει σταλαγματιές.] Και λίγο παρακάτω στο ίδιο ποίηση γράφει: [Περνάει η σκέψη στο κενό ή μες τη νύχτα / με μια φωτογραφία από το χθες, / γιατί το χθες είναι μόλις χθες, / και γιατί τα λόγια τα χτεσινοβραδινά / είναι χτεσινοβραδινά. / Και γιατί το αύριο που θα έλθει αύριο / θα γίνει χθες.]
