Προσπάθεια του Δήμου Νευροκοπίου
για την καταγραφή και ανάδειξη
της ιστορίας της περιοχής
ΜΙΑ ΩΡΑΙΑ πρωτοβουλία για την ιστορία και τους αρχαιολογικούς χώρους της περιοχής του, ετοιμάζει ο Δήμος Κ. Νευροκοπίου, με στόχο να θέσει τις βάσεις για συστηματικότερες αρχαιολογικές και ιστορικές μελέτες.
Για το λόγο αυτό απευθύνει δημόσια πρόσκληση σε ιστορικούς και αρχαιολόγους με εξειδίκευση στην Προϊστορική, Κλασική, Ελληνιστική, Ρωμαϊκή, Βυζαντινή και Οθωμανική περίοδο, να συμμετάσχουν ως εισηγητές σε ειδική εσπερίδα, συμβάλλοντας με την επιστημονική τους κατάρτιση στην ανάδειξη και τεκμηρίωση της ιστορίας της περιοχής.
Η αλήθεια είναι ότι, η περιοχή, τόσο το λεκανοπέδιο όσο και τα ορεινά του Κ. Νευροκοπίου, περιλαμβάνουν σημαντικά ιστορικά και αρχαιολογικά στοιχεία απ’ όλες τις περιόδους, από την αρχαιότητα μέχρι και την εποχή του Βυζαντίου και τους νεότερους χρόνους φυσικά, που δεν έχουν ερευνηθεί και καταγραφεί όσο θα έπρεπε. Πολλά από αυτά τα σημεία, είτε δεν έχουν ερευνηθεί ακόμα, είτε έχουν καταγραφεί και χρειάζονται προστασία, είτε ακόμα σε ορισμένα σημεία να γίνουν σωστικές ανασκαφές.
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι υπάρχουν σημαντικοί Βυζαντινοί Ναοί, που άλλοι βρίσκονται σε αναμονή να κηρυχθούν ως μνημεία και άλλοι που έχουν ήδη κηρυχθεί. Τα στοιχεία είναι πολλά και αξιόλογα.
Για παράδειγμα, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας, εκτίθεται στο κέντρο του αίθριου, ο χαρακτηριστικός ιματιοφόρος, που βρέθηκε στη Μικρομηλιά, ενώ εκτίθεται επίσης και ο περίφημος θησαυρός νομισμάτων στους Ποταμούς και άλλα πολλά.
Ακόμα, σημαντικό θέμα αποτελούν και τα παραδοσιακά γεφύρια της περιοχής του Κ. Νευροκοπίου, για τα οποία έχει ξεκινήσει μια καταγραφή από την Αναπτυξιακή Εταιρεία Δράμας.
Η ευρύτερη περιοχή του Κάτω Νευροκοπίου έχει κατοικηθεί από την Παλαιολιθική περίοδο. Οι κάτοικοι κατά την Αρχαϊκή εποχή είχαν επαφές με τα κεντρικά Βαλκάνια, αλλά και με τα παράλια της Μακεδονίας και Θράκης. Οι φυλές που κατοικούσαν ήταν Θρακικές, κυρίως Οδομάντες και Ηδωνοί. Η περιοχή του λεκανοπεδίου του Κάτω Νευροκοπίου κατακτήθηκε από το Φίλιππο Β΄. Μετά τη Μάχη των Φιλίππων, το 42 π.Χ. εγκαταστάθηκαν στην περιοχή, Ρωμαίοι. Κατά τη Βυζαντινή περίοδο, υπήρχαν μεγάλα κτήματα, ιδιωτικά και μοναστικά. Μετά τον 7ο αιώνα η περιοχή δέχτηκε κύματα σλαβικών επιδρομών από το Βορρά. Το 1383 κατακτήθηκε η περιοχή από τους Οθωμανούς και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή μουσουλμάνοι. Το 1530 είχε 385 χριστιανικά και 219 μουσουλμανικά νοικοκυριά.