Οι πρώτες αντιδράσεις για το Φράγμα
Τεμένους στην περιοχή Παρανεστίου
Τι γίνεται με τα αντισταθμιστικά και ανταποδοτικά οφέλη!
Μ. Παρλόγλου: «Τα σπουργίτια έχουν χαθεί και οι ελιές δεν βγάζουν καρπό…»
Του Θανάση Πολυμένη
ΚΑΠΟΤΕ τα φράγματα ήταν μια μεγάλη λύση για την άρδευση αλλά και για την παραγωγή ρεύματος. Αποτελούσαν αντιστάθμισμα στην καύση του λιγνίτη, ο οποίος όχι μόνο μολύνει πολύ σοβαρά την περιοχή στην οποία εξορύσσεται, αλλά καταστρέφει και την ίδια τη γη η οποία σκάπτεται, χωριά εξαφανίζονται, οι ασθένειες αυξάνονται.
Στο Νομό Δράμας, από το 1983, είχαν ξεκινήσει οι πρώτες εργασίες για την κατασκευή του πρώτου υδροηλεκτρικού φράγματος στην περιοχή Παρανεστίου, σήμερα Δήμος Παρανεστίου. Το Φράγμα Θησαυρού, ξεκίνησε να λειτουργεί το 1997. Οι αντιδράσεις των Οικολογικών Κινήσεων και των περιβαλλοντικών οργανώσεων της περιοχής και όχι μόνο, ήταν έντονες από τότε ακόμα. Η κατασκευή των φραγμάτων στην περιοχή, είχε προκαλέσει σοβαρές αντιδράσεις και από τα Νομαρχιακά Συμβούλια Δράμας και Καβάλας εκείνης της εποχής.
Σύμφωνα με το ιστορικό εκείνης της εποχής, πολλές περιβαλλοντικές οργανώσεις, είχαν ξεκινήσει εκστρατεία για τη σωτηρία του Νέστου ποταμού. Όπως έλεγαν, η κατασκευή και λειτουργία των φραγμάτων, θα αποτελούσε σοβαρότατη απειλή, όσον αφορά σημαντικότατους τομείς όπως: υδρολογία, υδρογεωλογία, γεωλογία, φυσικό περιβάλλον, βιοποικιλότητα, κοινωνική και οικονομική ζωή της ευρύτερης περιοχής.
Το φράγμα Τεμένους
Προ ημερών και συγκεκριμένα την περασμένη εβδομάδα (βλέπε «Πρωινό Τύπο» 31 Μαρτίου 2018), το Περιφερειακό Συμβούλιο Αν. Μακεδονίας Θράκης, έδωσε – κατά πλειοψηφία – θετική γνωμοδότηση για την παραχώρηση εκτάσεων εμβαδού 98.869,63 τ.μ. στη ΔΕΗ ΑΕ για την κατασκευή υδροηλεκτρικού φράγματος στην περιοχή Παρανεστίου. Όπως είχαμε γράψει, πρόκειται για εκτάσεις που βρίσκονται στις περιοχές Πολυσύκου, Θόλου και Ξάγναντου του Δήμου Παρανεστίου.
Στη συζήτηση, ο αντιπεριφερειάρχης Δράμας κ. Πατακάκης, ανέφερε ότι η Κτηματική Υπηρεσία έχει χαρακτηρίσει τον ποταμό Νέστο πλεύσιμο στο σημείο εκεί και έτσι μπλοκάρεται η διαδικασία του έργου εδώ και πέντε χρόνια, ενώ ζήτησε την παρέμβαση του περιφερειάρχη ΑΜΘ κ. Μέτιου, να βοηθήσει στο ξεμπλοκάρισμα της υπόθεσης.
Ο προϋπολογισμός του φράγματος είναι πάνω από 50 εκατ. ευρώ και θα απασχοληθούν περίπου 600 εργαζόμενοι για 3 χρόνια!
Οι πρώτες αντιδράσεις
Αυτή τη στιγμή, επίσημα τουλάχιστον, δεν έχουν ανακοινωθεί κάποιες αντιδράσεις από περιβαλλοντικές και οικολογικές οργανώσεις. Είναι σίγουρο όμως ότι θα υπάρξουν στη συνέχεια.
Οι πρώτες αντιδράσεις όμως έρχονται αρχικά από τον δημοτικό σύμβουλο της αντιπολίτευσης του Δήμου Παρανεστίου και τον πρώην αντιδήμαρχο, κ. Μιχάλη Παρλόγλου, ο οποίος σε ένα σχόλιό του, κάνει αναφορά στα προβλήματα που συσσωρεύονται στην υγεία των κατοίκων της περιοχής, αλλά και την επίδραση που έχει μέχρι σήμερα το φράγμα που λειτουργεί από το 1998.
Μιλώντας στον «Πρωινό Τύπο» ο κ. Παρλόγλου, επισημαίνει μεταξύ άλλων ότι η υγεία των κατοίκων όλα αυτά τα χρόνια έχει επιβαρυνθεί σε σημαντικό βαθμό. Όπως εύστοχα επισημαίνει, «το νέο φράγμα Τεμένους, θα είναι σε ευθεία απόσταση από το Παρανέστι μόλις 3 χιλιόμετρα. Δεν παραβλέπω ότι συμπολίτες μου θα βρουν δουλειά για 2-3 χρόνια και ότι όπως μας λένε, θα δημιουργηθεί ένα αρδευτικό δίκτυο για τους αγρότες της κοιλάδας Παρανεστίου…»
Και εδώ έρχεται το αλλά, που θέτει ο κ. Παρλόγλου: «Όλα καλά ως εδώ, όμως το περιβάλλον της περιοχής έχει ήδη επιβαρυνθεί πάρα πολύ. Το Παρανέστι έχει πλέον υπερβολική υγρασία, χαμηλές θερμοκρασίες όλο το χρόνο, με ασυνήθιστους παγετούς για μια περιοχή, όπου το υψόμετρο είναι 120-150 μέτρα από τη θάλασσα! Συνέπεια όλων αυτών, η αρνητική επίπτωση στην υγεία μας», τονίζει και συνεχίζει αστειευόμενος: «Χαριτολογώντας λέει, ότι οι Παρανεστιώτες, εκτός από πνευμόνια έχουμε και βράγχια!»
Ο ίδιος είναι αιρετός εδώ και 12 χρόνια, και τονίζει ότι δεν θα φέρει καμιά αντίρρηση ώστε να κατασκευαστεί άλλο ένα φράγμα στην περιοχή. «Ως κάτοικος Παρανεστίου θα κάνω υπομονή στις δύσκολες κλιματολογικές συνθήκες που θα δημιουργηθούν… Αλλά σε περίπτωση που ο Δήμος μου και οι κάτοικοί του δεν θα έχουν αντισταθμιστικά οφέλη, τότε θα βάλω μπουρλότο…»
Σε άλλο σημείο, επισημαίνει και άλλα σοβαρά ζητήματα από τις αλλαγές που επέφερε η λειτουργία των δύο φραγμάτων, του Θησαυρού και της Πλατανόβρυσης: «Στο Παρανέστι δεν υπάρχουν πλέον σπουργίτια και οι ελιές δε βγάζουν καρπούς! Κι αυτό, μετά από το 1997 που άρχισε η λειτουργία των φραγμάτων στην περιοχή».
Ανταποδοτικά οφέλη
Στην ερώτηση για το ζήτημα των αντισταθμιστικών και ανταποδοτικών οφειλών που θίγει ο κ. Παρλόγου, δηλώνει στον «Πρωινό Τύπο», ότι όταν ξεκίνησε η λειτουργία των φραγμάτων δεν υπήρξε καμιά συμφωνία για αντισταθμιστικά ή ανταποδοτικά οφέλη προς την περιοχή. «Ανταπόδοση σημαίνει ότι υπάρχει μια νομοθεσία και δίνω κάποια χρήματα στο Δήμο της περιοχής. Αυτό συμβαίνει με τις ανεμογεννήτριες στην περιοχή. Στην περίπτωση των φραγμάτων δεν έγινε τίποτα για το Παρανέστι. Τα φράγματα στην περιοχή μας … πέρασαν και δεν άφησαν τίποτα παρά μόνο την υγρασία τους. Θα μπορούσαμε ανταποδοτικά να είχαμε ως Δήμος κάποια έσοδα, ή έστω οι κάτοικοι της περιοχής να είχαν μειωμένη τιμή στο ρεύμα τους».
«Επί της ουσίας, η ΔΕΗ δεν έδωσε τίποτα απολύτως στην περιοχή», λέει ο κ. Παρλόγλου και συνεχίζει: «Κάποια στιγμή, το 2013, είχαμε ξεκινήσει να δούμε τι μπορεί να γίνει με τα ανταποδοτικά οφέλη, αλλά δυστυχώς σταμάτησε και ο Δήμος δεν ενδιαφέρθηκε να προχωρήσει την υπόθεση».
Το έργο
Για να θυμηθούμε, με την ευκαιρία, και το συνολικό έργο των φραγμάτων στην περιοχή, δίνουμε ένα μικρό στίγμα.
- Φράγμα Θησαυρού: ύψος 175 μ., επιφάνεια ταμιευτήρα 18 τ.χ. (είναι κατασκευασμένο και λειτουργεί).
- Φράγμα Πλατανόβρυσης: σε απόσταση 12 περίπου χλμ. κατάντι του φράγματος Θησαυρού, με ύψος 95 μ. και επιφάνεια ταμιευτήρα 33 τ.χ. (είναι κατασκευασμένο και λειτουργεί).
- Φράγμα Τεμένους: σε απόσταση 6 περίπου χλμ. κατάντι του φράγματος Πλατανόβρυσης, με ύψος 51 μ. και επιφάνεια ταμιευτήρα 1.05 τ.χ. (υπό κατασκευή).
- Φράγμα Αρκουδορέματος: στον παραπόταμο Αρκουδόρεμα, σαν βοηθητικό φράγμα προς αυτό του Τεμένους, με ύψος 50 μ. και επιφάνεια ταμιευτήρα 42.9 τ.χ. (υπό κατασκευή).
Η διακρατική συμφωνία Ελλάδας – Βουλγαρίας το 1996 για τα νερά του Νέστου, ορίζει σαν ελάχιστο ποσοστό παροχής στην Ελλάδα το 29% των υδάτων που προέρχονται από τη Βουλγαρία. Μέχρι σήμερα παρέχεται κατά μέσο όρο το 80% των υδάτων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από το συγκεκριμένο υδροηλεκτρικό του Τεμένους, έχει υπογραφεί ήδη από το 2010, επί υπουργίας Μπιρμπίλη, παρόλα αυτά, όμως, το έργο δεν έχει ακόμα υλοποιηθεί. Το ζήτημα της πλευστότητας του Νέστου έχει τεθεί υπόψη των αρμόδιων αρχών ήδη από τότε, όμως, παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις, το κώλυμα παραμένει.
Χαρακτηριστικό είναι επίσης, ότι, η Διεύθυνση Προστασίας και Διαχείρισης Υδάτινου Περιβάλλοντος της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων του ΥΠΕΝ απάντησε το καλοκαίρι του 2016 ότι το τμήμα του ποταμού Νέστου στο οποίο σχεδιάζεται να κατασκευαστεί το φράγμα του Τεμένους δεν είναι πλεύσιμο, παρ’ όλο που η Κτηματική Υπηρεσία το χαρακτηρίζει ως πλεύσιμο και εμποδίζει την υλοποίησή του.
Ο υδροηλεκτρικός σταθμός Τεμένους, θα αποτελέσει συνέχεια των υδροηλεκτρικών έργων που κατασκευάστηκαν για την ενεργειακή αξιοποίηση του ποταμού Νέστου και τη βελτιστοποίηση των αρδεύσεων της περιοχής, δηλαδή:
– του Υδροηλεκτρικού Σταθμού Θησαυρού, ισχύος 384 MW, ο οποίος λειτουργεί από το 1997 και,
– του Υδροηλεκτρικού Σταθμού Πλατανόβρυσης, ισχύος 116 MW, ο οποίος τέθηκε σε λειτουργία το 1999.
Το έργο έχει προϋπολογισμό 50 εκατ. ευρώ και η κατασκευή του προβλέπεται ότι θα διαρκέσει 3 χρόνια, όπως σημειώσαμε παραπάνω και αναμένεται ότι θα απασχοληθούν τουλάχιστον 600 εργαζόμενοι.
