27η Ιανουαρίου

Διεθνής Ημέρα μνήμης για τα θύματα

του Ολοκαυτώματος

από το ναζιστικό καθεστώς

Η εβραϊκή κοινότητα της Δράμας

Η ΗΜΕΡΑ της 27ης Ιανουαρίου, είναι η Διεθνής Ημέρα για τα θύματα του Ολοκαυτώματος από το ναζιστικό καθεστώς.

Το Νοέμβριο του 2005, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ αποφάσισε να ανακηρύξει την 27η Ιανουαρίου Διεθνή Ημέρα μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος από το ναζιστικό καθεστώς κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η ημερομηνία επιλέχθηκε επειδή στις 27 Ιανουαρίου 1945 τα προελαύνοντα σοβιετικά στρατεύματα απελευθέρωσαν το μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Άουσβιτς – Μπίρκεναου στην Πολωνία.

Το σχέδιο της απόφασης αυτής, που υποβλήθηκε από το Ισραήλ και υποστηρίχθηκε από 89 χώρες, «καλεί τα κράτη – μέλη να επεξεργαστούν προγράμματα εκπαίδευσης που θα μεταδώσουν στις μελλοντικές γενεές τα διδάγματα του Ολοκαυτώματος και να βοηθήσουν να προλαμβάνονται πράξεις γενοκτονίας».

Η εβραϊκή κοινότητα της Δράμας

Η Δράμα φιλοξενούσε μια ιδιαίτερα αναπτυγμένη εβραϊκή κοινότητα.  Την ύπαρξη εβραϊκής κοινότητας στη Δράμα πληροφορούμαστε από τον περιηγητή Βενιαμίν εκ Τουδέλης, ο οποίος, τον 12ο αιώνα, επισκέφθηκε την πόλη και κατέγραψε 140 εβραϊκές οικογένειες. Η κοινότητα ενισχύθηκε πληθυσμιακά κατά τον 16ο αιώνα, μετά την άφιξη Εβραίων από την Ουγγαρία. Από τα τέλη του 19ου αιώνα και κυρίως στις αρχές του 20ού, η εγκατάσταση Εβραίων στη Δράμα συνδέεται με την εξέλιξη της περιοχής σε κέντρο παραγωγής και επεξεργασίας καπνού.

Οι καπνεμπορικές επιχειρήσεις της περιοχής, όπως οι εβραϊκές εταιρείες της Κομμέρσιαλ και του Χέρτσογκ, προσέλκυσαν Εβραίους από πολλές περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και ιδιαίτερα από τη Θεσσαλονίκη και τις Σέρρες. Μετά το τέλος των Βαλκανικών Πολέμων, η εβραϊκή κοινότητα της Δράμας προσέλκυσε νέα μέλη, ενώ παράλληλα φρόντισε για την εσωτερική της οργάνωση. Την εποχή αυτή η κοινότητα διατηρούσε συναγωγή, δύο νεκροταφεία και, μετά το 1925, σχολείο.

Την ίδια περίοδο υπολογίζεται ότι η κοινότητα αριθμούσε περίπου 1.200 μέλη, που ζούσαν κυρίως στις παλιές τουρκικές περιοχές, στο κέντρο της πόλης και στην περιοχή της Αγίας Βαρβάρας. Τον Μάρτιο του 1943, οι Εβραίοι που ζούσαν στη βουλγαρική ζώνη κατοχής συνελήφθησαν. Οι 592 Εβραίοι που είχαν απομείνει στη Δράμα συγκεντρώθηκαν στο κτίριο του Μονοπωλίου Καπνού, απ’ όπου εκτοπίστηκαν στο στρατόπεδο εξόντωσης της Τρεμπλίνκα. Το 1948 μόνο 39 Εβραίοι ζούσαν στη Δράμα.

Η κοινότητα δεν μπόρεσε να επαναλειτουργήσει και σύντομα διαλύθηκε. Το 1999, μετά από πρωτοβουλία του Δήμου Δράμας, της Διαχειριστικής Επιτροπής της Ισραηλιτικής Κοινότητας Καβάλας και του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος, ανεγέρθηκε στο πάρκο της Αγίας Βαρβάρας «Μνημείο Εβραίων Μαρτύρων του Ολοκαυτώματος». Το μνημείο αυτό, καθώς και το εβραϊκό νεκροταφείο, αποτελούν σήμερα τα μόνα ίχνη της εβραϊκής παρουσίας στη Δράμα.