Home > Εκδηλώσεις > Η Πέμπτη της Δικαινησίμου στην Καλή Βρύση – Ένα πασχαλινό έθιμο για πλούσια σοδειά και ευετηρία

Η Πέμπτη της Δικαινησίμου στην Καλή Βρύση – Ένα πασχαλινό έθιμο για πλούσια σοδειά και ευετηρία

Η Πέμπτη της Δικαινησίμου στην Καλή

Βρύση – Ένα πασχαλινό έθιμο

για πλούσια σοδειά και ευετηρία

Μιλάει στον «Π.Τ.» ο κ. Σίδος, κάτοικος της Καλής Βρύσης

 

 

ΜΕ ΜΕΓΑΛΗ επιτυχία και πλήθος κόσμου, πραγματοποιήθηκε για άλλη μια χρονιά στην Καλή Βρύση, το πασχαλινό έθιμο της ευλογίας του κάμπου για πλούσια σοδειά, ευετηρία και προστασία του χωριού.

Πρόκειται για ένα έθιμο που οι ρίζες του χάνονται στα βάθη των αιώνων και γίνεται την Πέμπτη της Δικαινησίμου αμέσως μετά το Πάσχα και αποτυπώνει με τον πλέον καταλυτικό τρόπο, το πώς η λαογραφία έχει συνδυάσει αρμονικά την αναγέννηση της φύσης με την Ανάσταση του  Ιησού Χριστού.

Κατά την αναβίωση του εθίμου, η μεγάλη πομπή ξεκινάει από το ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία, περιφέρει την εικόνα της Αναστάσεως σε  όλα τα εκκλησάκια του κάμπου της Καλής Βρύσης υπό μορφή λιτανείας, για καλή καρποφορία της γης και καταλήγει στο δάσος, όπου στήνεται το μεγάλο γλέντι μέχρι το βράδυ.

Πέμπτη της Διακαινησίμου

Στην Καλή Βρύση Δράμας, τελείται ένα από τα σπουδαιότερα έθιμα, που οι κάτοικοι της περιοχής το κρατούν ζωντανό ακόμα και σήμερα, χωρίς να χάσει τίποτα από την παλιά του αίγλη. Οι κάτοικοι του χωριού, μετά τον πρωινό εκκλησιασμό τους και την τέλεση του αγιασμού, βγαίνουν όλοι μαζί και κάνουν μια μεγάλη λιτανεία σε όλο τον κάμπο και το χωριό, περιφέροντας την εικόνα της Αναστάσεως, ενώ η πομπή σταματάει σε κάθε εκκλησάκι στη διαδρομή.

Αν και τα δύο προηγούμενα χρόνια λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού είχαμε μια μικρή υποβάθμιση, παρ’ όλα αυτά η φετινή χρονιά επανήλθε δυναμικά, με τους συμμετέχοντες κατοίκους να διανύουν μια διαδρομή 18 χιλιομέτρων, προκειμένου να επισκεφθούν όλα τα εξωκκλήσια της περιοχής.

Καλή σοδειά

Για το έθιμο μιλάει στον «Πρωινό Τύπο» ο κ. Δημήτρης Σίδος, κάτοικος της Καλής Βρύσης και όμως εξηγεί, η εβδομάδα της Δικαινησίμου, είναι για καλή σοδειά, για πλούσια παραγωγής και την απαραίτητη βροχή που χρειάζονται τα σπαρτά αλλά και προστασία από το χαλάζι. Έθιμο που εκφράζει μαζί με την Ανάσταση του Χριστού και την ανάσταση της φύσης και της σοδειάς και την προστασία του χωριού και των ανθρώπων.

Ένα από αυτά τα έθιμα, που κρατάει εδώ και εκατοντάδες χρόνια, είναι και η λιτανεία που γίνεται στον κάμπο της Καλής Βρύσης στην Προσοτσάνη Δράμας, την  Πέμπτη της Διακαινησίμου μετά το Πάσχα. Το έθιμο περιλαμβάνει λιτανεία δια περιφοράς της εικόνας της Αναστάσεως σε όλο τον κάμπο του χωριού, όπου ο ιεράς ευλογεί τα χωράφια για καλή σοδειά και το πλήθος που ακολουθεί ψάλει το Χριστός Ανέστη.

Η περιφορά με την εικόνα της Αναστάσεως,  σχηματίζει έναν κύκλο, ο οποίος προστατεύει οτιδήποτε βρίσκεται μέσα σ’ αυτόν: ανθρώπους, ζώα και παραγωγή.

Από το ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία

Όπως λέει στον «Πρωινό Τύπο» ο κ. Σίδος, «Την ημέρα αυτή, μετά τη Θεία Λειτουργία και την τέλεση του αγιασμού στο ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία στην Καλή Βρύση, ξεκινάει πομπή υπό τη μορφή λιτανείας για καλή καρποφορία της γης. Συμμετέχει πλήθος κόσμου με επικεφαλής τον ιερέα της εκκλησίας και την εικόνα της Αναστάσεως και ένα μεγάλο σήμαντρο που το κρατούν και χτυπούν συνέχεια δύο νέοι άντρες κατά την διάρκεια όλης της διαδρομής ψάλλοντας το Χριστός Ανέστη».

Θα πρέπει να πούμε ότι, την πομπή συνοδεύουν αναβάτες αλόγων ξεκινώντας από τον Προφήτη Ηλία περνούν άλλοτε από αγροτικούς δρόμους και άλλοτε από καταπράσινα μονοπάτια φτάνοντας στα γεωγραφικά όρια του χωριού στα οποία υπάρχουν ξωκλήσια. Σε κάθε ξωκλήσι τοποθετείται ένα κομμάτι αντίδωρο από την λειτουργία της Μεγάλης Πέμπτης τυλιγμένο σε ένα σβόλο άσπρου κεριού.

«Παλιότερα, περνούσαμε και πέρα από τον ποταμό Αγγίτη, φτάναμε μέχρι το ξωκλήσι της Αγίας Κυριακής, σήμερα όμως είναι αδύνατη η προσπέλαση του μονοπατιού», επισημαίνει ο κ. Σίδος και εξηγεί τη διαδρομή του εθίμου: «Όταν η πομπή φτάνει σε κάθε εξωκλήσι, ο ιερέας μαζί τα άτομα που κρατούν το σήμαντρο και την εικόνα κάνουν τρεις στροφές γύρω από το ναό. Στη συνέχεια μπαίνουν μέσα, ανάβουν τα καντήλια και ο ιερέας τοποθετεί πάνω στην Αγία Τράπεζα ένα κομμάτι αντίδωρου από τη λειτουργία της Μεγάλης Πέμπτης».

Τα ξωκλήσια

Τα ξωκλήσια από τα οποία περνάει η πομπή είναι τα εξής: Ζωοδόχο Πηγής, τους Αγίους Κωνσταντίνου και Ελένη, τον Άγιο Αντώνιο, τον Άγιο Αθανάσιο και την Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Παλιότερα περνούσαν και πέρα από τον ποταμό Αγγίτη και φτάνανε στο ξωκλήσι της Αγίας Κυριακής, σήμερα όμως είναι αδύνατη η προσπέλαση.

Ύστερα από πεντάωρη πεζοπορία και επίπονη διαδρομή 18 χιλιομέτρων καταλήγουν στα ξωκλήσια του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Βλασίου, προστάτη των γεωργών και των κτηνοτρόφων που βρίσκεται σε ορεινή περιοχή του Μενοικίου όρους. Στη συνέχεια ο ιερέας κάνει δέηση και αγιάζει την περιοχή.

Με το τέλος του αγιασμού ακολουθεί γλέντι απ’ όλους τους κατοίκους του χωριού με ήχους παραδοσιακών οργάνων γκάιντας και νταχαρέ, στο ορεινό ξέφωτο έξω από τα ξωκλήσια του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Βλασίου με γκάιντες και νταχαρέδες από οργανοπαίχτες του χωριού, ζουρνάδες και νταούλια από οργανοπαίχτες της Ηράκλειας των Σερρών. Οι χοροί, τα τραγούδια, το φαγοπότι και τα τσουγκρίσματα αβγών συνεχίζονται έως το σούρουπο.

Με το τέλος του γλεντιού, έχει έλθει πια η νύχτα. Τότε η εικόνα της Αναστάσεως μεταφέρεται στην κεντρική εκκλησία του χωριού, τον Άγιο Νικόλαο, μέχρι την επόμενη χρονιά.

Οι φωτογραφίες ανήκουν στον κ. Δημήτρη Σίδο.