Στο Κ. Νευροκόπι την Πέμπτη 2/12 ο υφ. Περιβάλλοντος & Ενέργειας Γ. Αμυράς

Στο μικροσκόπιο του Υπουργείου

Περιβάλλοντος τα λατομεία

στην περιοχή του Βώλακα

Η προστασία της περιοχής, η μόλυνση του περιβάλλοντος και η υπόγεια εξόρυξη του μαρμάρου

Του Θανάση Πολυμένη

ΤΗΝ περιοχή του Δήμου Κ. Νευροκοπίου αναμένεται να επισκεφτεί την ερχόμενη Πέμπτη 2 Δεκεμβρίου, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Γιώργος Αμυράς.

Αν και μέχρι στιγμής δεν έχει ανακοινωθεί κάποιο επίσημο πρόγραμμα, ο κ. Αμυράς αναμένεται να συναντηθεί με το δήμαρχο Κ. Νευροκοπίου κ. Γιάννη Κυριακίδη καθώς και άλλους τοπικούς φορείς, ενώ πιθανότατα θα υπάρχουν και εκπρόσωποι του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Μαρμάρου Μακεδονίας – Θράκης (ΣΕΜΜ-Θ).

Ο λόγος της επίσκεψης του υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Αμυρά στο Κ. Νευροκόπι, είναι οι επιπτώσεις της επιχειρηματικότητας στο τομέα του μαρμάρου, κυρίως στην περιοχή του Βώλακα και στην προστατευόμενη περιοχή.

Σύμφωνα με πληροφορίες που έχει στη διάθεσή του ο «Πρωινός Τύπος», πριν από δύο μήνες περίπου, ο Δήμος Κ. Νευροκοπίου, απέστειλε σχετική επιστολή προς τον υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Αμυρά. Στην επιστολή αυτή, εκφράζονται οι ανησυχίες των κατοίκων του Βώλακα με τη μεγάλη έκταση που έχουν πάρει τα λατομεία στην περιοχή, καθώς και η ανάγκη προστασίας της προστατευόμενης  περιοχής.

Η περίπτωση του Βώλακα

Το ζήτημα με τις εξορύξεις μαρμάρου στο Βώλακα και την έκταση που καταλαμβάνουν τα λατομεία μαρμάρου στην περιοχή, έχει πάρει έκταση το τελευταίο χρονικό διάστημα.

Στα τέλη Αυγούστου του 2020 ακόμα, το Δημοτικό Συμβούλιο Κ. Νευροκοπίου, είχε πάρει ομόφωνη απόφαση για την προστασία μιας συγκεκριμένης  περιοχής της Κοινότητας Βώλακα, από τις λατομικές δραστηριότητες και τις εξορύξεις μαρμάρων.

Έκτοτε, υπήρξαν διάφορες ανακοινώσεις για το θέμα αυτό, μέσω των οποίων ζητείται η προστασία της περιοχής από τις λατομικές δραστηριότητες.

Στα μέσα Σεπτεμβρίου 2020 μάλιστα, η Ένωση Ξενοδόχων Ν. Δράμας είχε εκδώσει σχετικό δελτίο Τύπου, μέσω του οποίου εκφραζόταν η συμπαράστασή της προς τους κατοίκους του Βώλακα για την ατμοσφαιρική ρύπανση από την εξόρυξη μαρμάρου στην περιοχή.

Όπως αναφερόταν συγκεκριμένα, «η συνεχής αύξηση των νέων λατομείων δημιουργεί μια άκρως ενοχλητική και επικίνδυνη κατάσταση, τόσο για τους κατοίκους (σύννεφα σκόνης, εκρήξεις, πλημμύρες κ.α.), όσο και για την περιβαλλοντική ισορροπία του τόπου. Η συμβολή του κλάδου είναι πολύ σημαντική για τις τοπικές κοινωνίες της περιοχής μας. Ωστόσο η συνεχής αύξηση λατομείων στην περιοχή διαιωνίζει ένα απαρχαιωμένο καθεστώς, για έναν τομέα οικονομικών δραστηριοτήτων που ευθύνεται για μεγάλες, και σε μεγάλο βαθμό ανεπανόρθωτες, ζημιές στο περιβάλλον. Γεγονός που παραπέμπει σε αναπτυξιακά πρότυπα παρωχημένων δεκαετιών.

Η συνεχής υποβάθμιση του επιπέδου περιβαλλοντικής προστασίας των περιοχών που επηρεάζονται από τις λατομικές δραστηριότητες, με  σημαντικότερο αυτό των δασικών περιοχών και η διατάραξη της ποιότητας ζωής στην περιοχή καθιστούν την καθημερινότητα των κατοίκων ανυπόφορη».

Στο μεταξύ, τον Ιούλιο του 2020, είχε πραγματοποιηθεί διευρυμένη σύσκεψη στην αντιπεριφέρεια Δράμας, με θέμα τη δημιουργία κοινού τόπου απόθεσης στείρων υλικών λατομείων που λειτουργούν στον Βώλακα.

Σύμφωνα με όσα συζητήθηκαν σ’ εκείνη τη σύσκεψη, το μεγαλύτερο και δυσκολότερο πρόβλημα και για το οποίο χρειάζεται η συνδρομή φορέων και παραγόντων (Δήμος –  Περιφέρεια – βουλευτές – υπουργοί και ιδιοκτήτες των λατομείων) αποτελούν τα στείρα υλικά που παράγονται από τη διαδικασία εξόρυξης.

Σύμφωνα με τις Τεχνικές και Περιβαλλοντικές Μελέτες του κάθε λατομείου, τα παραγόμενα στείρα εξόρυξης πρέπει να τοποθετούνται μέσα στον ίδιο τοπογραφικό χώρο του λατομείου. Όμως, είτε επειδή ο υπάρχον χώρος δεν επαρκεί, είτε επειδή υπάρχουν αξιοποιήσιμα κοιτάσματα μαρμάρου, που η επιχείρηση επιθυμεί να εκμεταλλευτεί, οι επιχειρήσεις αναγκάζονται να αγοράσουν ιδιόκτητα χωράφια στο αγρόκτημα Βώλακα και να εναποθέτουν εκεί τα στείρα υλικά τους (μπάζα).

Όμως, με τον τρόπο αυτό, δημιουργείται μεγάλο πρόβλημα στον οικισμό, καθώς συσσωρεύονται βουνά από στείρα υλικά, τα οποία, αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, θα φτάσουν κυριολεκτικά μέσα στις αυλές των σπιτιών των κατοίκων.

Λόγω της περιβαλλοντικής μόλυνσης που προκαλείται, αλλά και των αρνητικών συνεπειών στην υγεία των κατοίκων, χρήζει να δοθεί άμεσα λύση στο πρόβλημα με μακροπρόθεσμο ορίζοντα. (βλέπε και «Π.Τ.» 26 Ιουλίου 2020).

Ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Μαρμάρου

Λίγο μετά στα μέσα Σεπτεμβρίου 2020, ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Μαρμάρου Μακεδονίας – Θράκης (ΣΕΜΜ-Θ), εξέδωσε ένα δελτίο Τύπου, στο οποίο γινόταν λόγος για το μάρμαρο της περιοχής, τα λευκά μάρμαρα Βώλακα «τα οποία είναι φημισμένα σε ολόκληρο τον κόσμο και διακρίνονται για την εξαιρετική τους ποιότητα».

Ο ΣΕΜΜ-Θ, αναφερόταν επίσης στην «σημασία του κλάδου του μαρμάρου για την Κοινότητα και για ολόκληρο το Νομό Δράμας που είναι τεράστια. Η πλειοψηφία των κατοίκων της περιοχής εργάζεται άμεσα ή έμμεσα στον κλάδο του μαρμάρου και το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων του Δήμου προέρχεται από τα μισθώματα των λατομείων. Η συνεισφορά του κλάδου στο Ακαθάριστο Περιφερειακό Προϊόν του νομού Δράμας καλύπτει το 31% του ΑΠΠ του νομού.

Οι πωλήσεις των επιχειρήσεων μαρμάρων με έδρα τη Δράμα καλύπτουν, σύμφωνα με τα στοιχεία του 2018, το 49% των πωλήσεων όλων των κλάδων του νομού.

Επίσης το 80% της παραγωγής μαρμάρων  της χώρας προέρχεται από τα λατομεία της ευρύτερης περιοχής Δράμας & Καβάλας.

Για τους λόγους αυτούς οποιαδήποτε θεσμική παρέμβαση για το θέμα πρέπει να είναι προσεγμένη και υπεύθυνη. Οι ορυκτοί πόροι και τα μάρμαρα ειδικότερα, βρίσκονται εκεί όπου έχουν δημιουργηθεί και είναι πεπερασμένοι. Η  βιώσιμη αξιοποίησή τους προϋποθέτει την σταθερή πρόσβαση στην έρευνα και στην ανακάλυψη νέων κοιτασμάτων και την δυνατότητα επέκτασης των εκμεταλλεύσεων σε γειτονικούς χώρους όταν εξαντληθούν τα αποθέματα τους».

Υπόγεια εξόρυξη

Ένα από τα μεγάλα ζητούμενα λοιπόν στην περιοχή του Βώλακα, είναι και η προστασία του τοπίου της περιοχής από τα λατομεία του Βώλακα. Έτσι, τα νεότερα δεδομένα  που έδωσε στη δημοσιότητα ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Μαρμάρου Μακεδονίας –  Θράκης, είναι ότι υπάρχουν θετικές εξελίξεις, όσον αφορά το ζήτημα της υπόγειας εξόρυξης μαρμάρου στα λατομεία.

Η είδηση δόθηκε στη δημοσιότητα στα μέσα Οκτωβρίου 2021 από τον ΣΕΜΜ-Θ και μεταξύ άλλων ανέφερε ότι, «σύμφωνα με νέα υπουργική απόφαση αναιρείται η οριζόντια απαγόρευση εκμετάλλευσης λατομείων εντός της προστατευόμενης περιοχής, ανάγοντας τον δρόμο για τις υπόγειες εξορύξεις, καθώς αυτή η μέθοδος δεν μπορούσε να αδειοδοτηθεί με το προηγούμενο καθεστώς. Η τροποποίηση αυτή δεν αναιρεί το καθεστώς προστασίας του προστατευόμενου τοπίου του  Βώλακα, καθώς η περιοχή αυτή εντάσσεται στο καθεστώς προστασίας των ζωνών Natura 2000 που περιλαμβάνει τόσο την  ειδική ζώνης διατήρησης GR 1140004 και την  ζώνη ειδικής προστασίας GR 1140009 και τμήμα της αποτελεί οικότοπο προτεραιότητας».