Στις 7 και 8 Ιανουαρίου
Τα δρώμενα των
μεταμφιεσμένων
στο Παγονέρι με τους Αράπηδες
Η ΗΜΕΡΑ για την αλλαγή του χρόνου πλησιάζει. Και στην περιοχή της Δράμας, ήδη τα χωριά μας ετοιμάζονται για τα δρώμενα των μεταμφιεσμένων, τα οποία έχουν τις ρίζες τους στην αρχαιότητα.
Όλα αυτά τα δρώμενα που γίνονται στα λεγόμενα «ντόπια χωριά» όπως Μοναστηράκι, Ξηροπόταμο, Πετρούσα, Πύργους, Καλή Βρύση, Βώλακα και Παγονέρι, ξεκινούν ανήμερα των Φώτων στις 6 Ιανουαρίου, μετά τον αγιασμό των υδάτων και ολοκληρώνονται στις 8 Ιανουαρίου. Ο «Π.Τ.» έχει ξεκινήσει μια σειρά με ιδιαίτερες αναφορές σε όλα αυτά και σειρά σήμερα έχει το Παγονέρι Δράμας.
Τα δρώμενα στο Παγονέρι, αναβιώνουν στο τέλος του Δωδεκαημέρου και στο ακριτικό Παγονέρι του Δήμου Κ. Νευροκοπίου. Με τη διαφορά ότι εκεί τα δρώμενα κρατούν δύο ημέρες, την ημέρα των Θεοφανείων και την ημέρα του Αι Γιάννη, στις 6 και 7 Ιανουαρίου.
Στο Παγονέρι, τα δρώμενα των Θεοφανείων μετά από μια ανάπαυλα ορισμένων ετών, αναβίωσαν και πάλι από το 2001 και συνεχίζουν να τελούνται ανελλιπώς.
Η προετοιμασία αρχίζει το βράδυ της 5ης Ιανουαρίου, όπου ετοιμάζουν τις προβιές, τα κουδούνια και τις φορεσιές. Την επόμενη ημέρα το πρωί ξεκινάνε οι μεταμφιεσμένοι από το σπίτι του «Αράπη» και συναντούνε το εκκλησίασμα που επιστρέφει από τον αγιασμό των υδάτων και όλοι μαζί πηγαίνουν στην πλατεία για την τέλεση του δρώμενου.
Οι «Αράπηδες», είναι μεταμφιεσμένοι με προβιές που καλύπτουν όλο το σώμα, φέρουν μάσκα, στην μέση κρεμούν κουδούνια, ενώ στο χέρι κρατούν ξύλινα σπαθιά και στάχτη και στα πόδια φέρουν γουρουνοτσάρουχα. Ένας άντρας υποδύεται τη νύφη, την οποία προστατεύουν ως αδελφή τους οι Αράπηδες, από τυχόν επίδοξο κλέφτη. Όποιος τολμήσει να την κλέψει, θα τον συλλάβουν οι Αράπηδες και θα πρέπει να πληρώσει λύτρα. Άλλο πρόσωπο του θιάσου είναι ένας άντρας ντυμένος «Γύφτισσα», με ένα μωρό στην αγκαλιά που προσπαθεί να το πουλήσει. Όποιος το πάρει τον κυνηγούν οι Αράπηδες και αφού τον πιάσουν πρέπει να πληρώσει λύτρα.
Επίσης, αν κάποιος Αράπης ή θεατής, αρρωστήσει, υπάρχει ο «Χατλής» (γιατρός) με κεφαλοστολή από δέρμα χοίρου, ο οποίος θα σπεύσει με το «αλογάκι» του και τα γιατρικά του να τον θεραπεύσει. Το δρώμενο διαρκεί μέχρι το βράδυ, με πειράγματα, χορούς και τραγούδια υπό τους ήχους των τοπικών μουσικών οργάνων, της γκάιντας και του νταχαρέ.
Την επόμενη ημέρα, στις 7 Ιανουαρίου, οι μεταμφιεσμένοι ξανά εμφανίζονται στους δρόμους του Παγονερίου. Γυρίζουν όλα τα σπίτια του χωριού, μένοντας περισσότερο σε όσους γιορτάζουν, χορεύουν, τραγουδούν, πειράζονται και δέχονται κεράσματα από τους νοικοκυραίους.
